Muotathaler Dialekt Schriftsprache Erläuterung Foto Audio
värzwatzläDuden süddt vor Ungeduld vergehen
värzwicktverwickelt(mhd verzwicken = verklemmen) entzweischneiden unter Spannung gibt einen Schlag = Zwick
värzwiirnätverworren, verdrehtä värzwiirnätä Cheib!
VäschpärVesperAbendgebet, zu unserer Zeit Nachmittagsgebet in der Kirche, die Psalmodie der lateinischen Vesper auf deutsch tönte dann so: Im Wassärbärg obä heds viil Schnee,i dr Fiirscht obä heds nu viil mee! anderswo: Nachmittags-Essen, Abendbrot
vögälävögelnmhd vogelen: begatten, bespringen
VögäliVögeleinvgl Familienname Vögele, Vögeli, Voegeli
VögäliblöökärVogelscheuche> Hauflööli
Vögälibräämägrosse Stechfliege
Vögälitränkäflache Steine übers Wasser schiessen anderswo: brüdelen (Gersau) schiferen
vögäliwoolwohlgelaunt, kerngesund, purlimunter
völligvollendsmhd volleg, volleglich völlig gnuäg, völlig sauft z völlig (zuviel) äs isch z völlig (es hat kaum noch Platz)
VöllniVölle, Fülle(Blähung beiVieh und Mensch)
vörtäläVorteil haben, einen Vorteil herausholen(übervorteilen)
VagantVagabund(sprich: Fagant)
ValserWalser
vattärländischalthergebracht auch: eidgenössisch
VattärsbrüädärVatersbruder(jetzt Onkel)
vattärsiitsvaterseits, väterlicherseits> muättärsiits
VattärunserVater unserGebet vattärunsärä: vielmal nacheinander VU beten
VatterVatermhd vater, Mz Vätter > Tädi, Groossvattär anderswo: Ätti, Papa, Pappi, Paps FN in Süddeutschland vgl Vaterhaus, Vaterland alt Vatermagen (die väterlichen Verwandten)
VeeViehVieh
VeeVieh, Viechmhd vihe, vehe (Vieh und Veh stritten sich lange um die Vorherrschaft, jetzt Vieh schriftdeutsch, Veh schweizerdeutsch) 1421 Veeweg 1503 vech summern Veehändlär, Veemäärcht, Vee-Uuflaag, Veeschtand, Veedokter (Vieh-Arzt) Gotthelf Die Käserei in der Vehfreud
VeeliViehleingad äs schöns Veeli ! gar äs nüütigs Veeli! > Viich
VeetoktersFamilienbeiname Veetökterlis Domini Veetokters
VeewäägViehweg, Fahrweg1421 enkein Veeweg siehe
VeloFahrrad(Velociped: Schnellfuss) velofaarä, Velööli, früher wurde es auch als Felo bezeichnet
VeneedigerVenediger
VetterVatersbruder (Onkel) oder Geschwisterkind (Cousin)mhd veter (Väterchen) Vettärmaa > Bäsi, Bäsifrau
VetterliVetterchen(klein, lieb, umworben) FN Vetter, Vetterli
VetterliwirtschaftVetternwirtschaft
ViändliVeilchenmhd viel gschtinkäti gschmökäti Vyäli anderswo Fiiäli, Feieli, Viöli, Viöndli, Vieendli
viärviermhd vier Jass: viär Chaartä wiisä -
ViärVier Uhr äs isch Viäri uf allnä Viärä choo (kriechen) > z Viäri
viärä-zwänzg driissg viärzg füfzg sächzg sibäzg dachzg nüünzg
viärggeggätviereckigä viärgeggätä Huät (Birett)
viärmatoorigviermotorigÜbername dr Viärmatoorig für Kap. P. Engelmar Egli, weil er in der Bomberzeit 1944 mit tiefdröhnender Stimme predigte
viärpfündigvierpfündig(2 Kg Brot)
viärschröötigvierschrötig, ungeschlacht
viärtvierterviärtä, viärti, viärts z Viärtä hööch (zu vieren)
ViärtäliViertel vom Ganzen(Brot, Wein)
viärt(ä)läin vier teilen
ViärtelVierteil, ViertelstundeViärtel voor Viärtel übär Die 6 Viertel im Kt. SZ
viärzäänianä viärzääni, anä viärzäächni = im Jahr 1914 Viärzääni gu bättä: in drin­genden Anliegen suchte man im Bisisthal 14 Leute (14 Nothelfer), um miteinander in Maria Hilf 1 Psalter zu beten
viärzächävierzehn1400 vyerzechenhundert
Viichlästiges, widerliches Tier(Insekten .. ) > Vee
viilvielmhd vil (engl few = wenig) viil mee viil besser viil z viil ä soo viil (> sövel) viil uf eim haa (viel von einem halten) viil ufem obä (viele drückende Aufgaben) d Viili ärgid dr Gwünn!
ViktärsNachkommen und Land des Viktor Bürgler
vilchtvielleichtmhd vil lichte ZH SZ vilicht BE vilecht
violettveilchenfarbig> Viändli
vovonmhd von GL vu 1) örtlich vo änä, vo daa, vo dännä, vo dett, vo hiä, vo hindä, vo innä, vo nooch, vo obä, vo undä, vo ussä, vo voorä, vo wiitem vo Schwiiz, vo Rickäbach, vo Züri, vo Bäärä, vo Luzäärä uf Wäggis zuä 2) zeitlich vo geschter, vo fäärä, vo Chiläs heichoo 3) Beschaffenheit vo Silbär, vo Gold, vo Ankä, vo Chääs, vo Holz, vo Iisä, vo Schnee 4) Herkunft vo dr Muättär, vo dr Gottä, vo dr Chilbi, vo miär, vo diär, vo üüs, vo inä, vo öppis, vo nüüd, vo waas, vo sälbär, vo älei, vo nüüd chund nüüd 5) vo Aug von Auge das mag i vo Aug gsee,vo Hand machä (ohne Maschine) vo Hand nää und ässä (ohne Besteck) vo Hand singä (ohne Orgelbegleitung) > vom, vonem, vor, voor, drvoo
Dialekt:värzwatzlä
Deutsch:
Duden süddt vor Ungeduld vergehen
Dialekt:värzwickt
Deutsch:verwickelt
(mhd verzwicken = verklemmen) entzweischneiden unter Spannung gibt einen Schlag = Zwick
Dialekt:värzwiirnät
Deutsch:verworren, verdreht
ä värzwiirnätä Cheib!
Dialekt:Väschpär
Deutsch:Vesper
Abendgebet, zu unserer Zeit Nachmittagsgebet in der Kirche, die Psalmodie der lateinischen Vesper auf deutsch tönte dann so: Im Wassärbärg obä heds viil Schnee,i dr Fiirscht obä heds nu viil mee! anderswo: Nachmittags-Essen, Abendbrot
Dialekt:vögälä
Deutsch:vögeln
mhd vogelen: begatten, bespringen
Dialekt:Vögäli
Deutsch:Vögelein
vgl Familienname Vögele, Vögeli, Voegeli
Dialekt:Vögäliblöökär
Deutsch:Vogelscheuche
> Hauflööli
Dialekt:Vögälibräämä
Deutsch:grosse Stechfliege
Dialekt:Vögälitränkä
Deutsch:
flache Steine übers Wasser schiessen anderswo: brüdelen (Gersau) schiferen
Dialekt:vögäliwool
Deutsch:wohlgelaunt, kerngesund, purlimunter
Dialekt:völlig
Deutsch:vollends
mhd volleg, volleglich völlig gnuäg, völlig sauft z völlig (zuviel) äs isch z völlig (es hat kaum noch Platz)
Dialekt:Völlni
Deutsch:Völle, Fülle
(Blähung beiVieh und Mensch)
Dialekt:vörtälä
Deutsch:Vorteil haben, einen Vorteil herausholen
(übervorteilen)
Dialekt:Vagant
Deutsch:Vagabund
(sprich: Fagant)
Dialekt:Valser
Deutsch:Walser
Dialekt:vattärländisch
Deutsch:
althergebracht auch: eidgenössisch
Dialekt:Vattärsbrüädär
Deutsch:Vatersbruder
(jetzt Onkel)
Dialekt:vattärsiits
Deutsch:vaterseits, väterlicherseits
> muättärsiits
Dialekt:Vattärunser
Deutsch:Vater unser
Gebet vattärunsärä: vielmal nacheinander VU beten
Dialekt:Vatter
Deutsch:Vater
mhd vater, Mz Vätter > Tädi, Groossvattär anderswo: Ätti, Papa, Pappi, Paps FN in Süddeutschland vgl Vaterhaus, Vaterland alt Vatermagen (die väterlichen Verwandten)
Dialekt:Vee
Deutsch:Vieh
Vieh
Dialekt:Vee
Deutsch:Vieh, Viech
mhd vihe, vehe (Vieh und Veh stritten sich lange um die Vorherrschaft, jetzt Vieh schriftdeutsch, Veh schweizerdeutsch) 1421 Veeweg 1503 vech summern Veehändlär, Veemäärcht, Vee-Uuflaag, Veeschtand, Veedokter (Vieh-Arzt) Gotthelf Die Käserei in der Vehfreud
Dialekt:Veeli
Deutsch:Viehlein
gad äs schöns Veeli ! gar äs nüütigs Veeli! > Viich
Dialekt:Veetokters
Deutsch:
Familienbeiname Veetökterlis Domini Veetokters
Dialekt:Veewääg
Deutsch:Viehweg, Fahrweg
1421 enkein Veeweg siehe
Dialekt:Velo
Deutsch:Fahrrad
(Velociped: Schnellfuss) velofaarä, Velööli, früher wurde es auch als Felo bezeichnet
Dialekt:Veneediger
Deutsch:Venediger
Dialekt:Vetter
Deutsch:Vatersbruder (Onkel) oder Geschwisterkind (Cousin)
mhd veter (Väterchen) Vettärmaa > Bäsi, Bäsifrau
Dialekt:Vetterli
Deutsch:Vetterchen
(klein, lieb, umworben) FN Vetter, Vetterli
Dialekt:Vetterliwirtschaft
Deutsch:Vetternwirtschaft
Dialekt:Viändli
Deutsch:Veilchen
mhd viel gschtinkäti gschmökäti Vyäli anderswo Fiiäli, Feieli, Viöli, Viöndli, Vieendli
Dialekt:viär
Deutsch:vier
mhd vier Jass: viär Chaartä wiisä -
Dialekt:Viär
Deutsch:
Vier Uhr äs isch Viäri uf allnä Viärä choo (kriechen) > z Viäri
Dialekt:viärä-
Deutsch:
zwänzg driissg viärzg füfzg sächzg sibäzg dachzg nüünzg
Dialekt:viärggeggät
Deutsch:viereckig
ä viärgeggätä Huät (Birett)
Dialekt:viärmatoorig
Deutsch:viermotorig
Übername dr Viärmatoorig für Kap. P. Engelmar Egli, weil er in der Bomberzeit 1944 mit tiefdröhnender Stimme predigte
Dialekt:viärpfündig
Deutsch:vierpfündig
(2 Kg Brot)
Dialekt:viärschröötig
Deutsch:vierschrötig, ungeschlacht
Dialekt:viärt
Deutsch:vierter
viärtä, viärti, viärts z Viärtä hööch (zu vieren)
Dialekt:Viärtäli
Deutsch:Viertel vom Ganzen
(Brot, Wein)
Dialekt:viärt(ä)lä
Deutsch:in vier teilen
Dialekt:Viärtel
Deutsch:Vierteil, Viertelstunde
Viärtel voor Viärtel übär Die 6 Viertel im Kt. SZ
Dialekt:viärzääni
Deutsch:
anä viärzääni, anä viärzäächni = im Jahr 1914 Viärzääni gu bättä: in drin­genden Anliegen suchte man im Bisisthal 14 Leute (14 Nothelfer), um miteinander in Maria Hilf 1 Psalter zu beten
Dialekt:viärzächä
Deutsch:vierzehn
1400 vyerzechenhundert
Dialekt:Viich
Deutsch:lästiges, widerliches Tier
(Insekten .. ) > Vee
Dialekt:viil
Deutsch:viel
mhd vil (engl few = wenig) viil mee viil besser viil z viil ä soo viil (> sövel) viil uf eim haa (viel von einem halten) viil ufem obä (viele drückende Aufgaben) d Viili ärgid dr Gwünn!
Dialekt:Viktärs
Deutsch:
Nachkommen und Land des Viktor Bürgler
Dialekt:vilcht
Deutsch:vielleicht
mhd vil lichte ZH SZ vilicht BE vilecht
Dialekt:violett
Deutsch:veilchenfarbig
> Viändli
Dialekt:vo
Deutsch:von
mhd von GL vu 1) örtlich vo änä, vo daa, vo dännä, vo dett, vo hiä, vo hindä, vo innä, vo nooch, vo obä, vo undä, vo ussä, vo voorä, vo wiitem vo Schwiiz, vo Rickäbach, vo Züri, vo Bäärä, vo Luzäärä uf Wäggis zuä 2) zeitlich vo geschter, vo fäärä, vo Chiläs heichoo 3) Beschaffenheit vo Silbär, vo Gold, vo Ankä, vo Chääs, vo Holz, vo Iisä, vo Schnee 4) Herkunft vo dr Muättär, vo dr Gottä, vo dr Chilbi, vo miär, vo diär, vo üüs, vo inä, vo öppis, vo nüüd, vo waas, vo sälbär, vo älei, vo nüüd chund nüüd 5) vo Aug von Auge das mag i vo Aug gsee,vo Hand machä (ohne Maschine) vo Hand nää und ässä (ohne Besteck) vo Hand singä (ohne Orgelbegleitung) > vom, vonem, vor, voor, drvoo
Seite 9 von 12