Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
---|---|---|---|---|
e | Ausruf (Unwillen, Erstaunen) z. B. e e e ! e värfluächt! e Sack!e meinäd! e sässä! e du Cheib! e du Sack! e du heiligs Värdiänä! e du Dummä! e du heitärä Beck! e du värbrännti Zeinä! e jaa! e nei! | |||
Ebbig Liächt | Ewiges Licht in der Kirche | |||
Edälwiiss | Edelweiss | (Edul..) alter Name aus Tirol alt schwdt: Wullbluämä | ||
edulwiisnä | Edelweiss suchen und pflücken | är isch gu edulwiisnä und z Tood ghiid | ||
ee | eher | mhd ê(h) är hed ee nu mee druuf gschlagä ee medä nüüd ee wedär nüüd äsoo gseesch äs ee scho ee > endär | ||
Ee | Ehe | mhd ê sie waren 1561 schon in der Eh (Stammbuch Muotathal)sonst wenig gebraucht, dafür > ghüüraatät: zu der Ee verkupplen | ||
eebig | ewig | mhd êwig eebig nüd fertig! eebigslang eebig Umlauf mängs eebigs Jaar ä eebägi Lengi Schwyz eeibig (vgl. Seewen - Seeibä) | ||
Eebig Ruä | Gebet “Herr, gib den Verstorbenen die ewige Ruhe!” Kaplan Bissig im Ried: är hed alig am Aabäd ds eebig Liächt ghaa, und am Morgäd di eebig Ruä! | |||
Eebigkeit | Ewigkeit | äs gaad än Eebigkeit! i dr Eebigkeit überänä | ||
eeländ | elend | mhd ellende är isch afig än eeländä Verstärkungswort: eeländ chalt, eeländ gschruuä, eeländi Chelti, Weermi, eeländs Zändwee, eeländ gfroorä, | ||
Eeländ | Elend | mhd ellende (Ausland, Verbannung) äs isch äs Eeländ! äs langs Eeländ = ein überlanger Mensch | ||
eeländgmagärät | stark gemagert | |||
eeländheiss | sehr heiss | |||
eeländlang | sehr lang | |||
Eer | Ehre | mhd êre Viil Eer, viil Cheer! E(e)risei = Gebet (Ehre sei) eim d Eer aatuä (die Ehre geben) | ||
Eerägäntärli | Ehrenschrank, Herrgottsgottswinkel, Brotkasten, Schrank mit Auszeichnungen | |||
eerägär | Steigerung von > aarig lengärsi eerägär, lengärsi eerigäri, dr eerigscht, di eerägischt | |||
Eerägi | Stolz, Überheblichkeit | (von > aarig) deer isch än Eerägi! | ||
Eerb | Erbe, Erbschaft | mhd erba | ||
eerbä | erben | mhd erben si hend chönnä eerbä | ||
Eerbä | die Erben | |||
eerbswiis | erbeshalber, vererbt | |||
eerbswiis | erbsweise | |||
Eerigsmatt | Erigsmatt | Flurname (Schafallmeind 2000 m) | ||
Eerlä | Erlen, Ehrlen, Elsen | mhd erila | ||
Eerlär | Erler, Ehrler | Familienname | ||
eerli | ehrlich | mhd êrelich eerli hed am lengschtä | ||
Eermäl | Ärmel | (-mul)mhd ermel d Tschööppä appziä und d Eermäl ufälitzä! > Aarmä, Äärmäli | ||
Eermälländär | Weste mit Ärmeln | |||
eermär | ärmer | > aarm lengersi eermär | ||
Eermi | Armut | üsä Groossvatter dr Pfandweibel heig alig durs Taal hindärä gluägt und gseid: jee, wel än Eermi sind ä diä Lüüt! | ||
eermscht | ärmste | där Eermscht cha mid wenigäm zfridä sii das sind scho di eermschtä, wo ... | ||
eerscht | erste | där eerscht äs einä = der fähigste dazu där allärieerscht zum eerschtä dässälb glaubä ich am eerschtä Maal! zeerscht | ||
eerscht nu | ziemlich | eerscht nu guät! | ||
eerscht nuur | ja gewiss, einverstanden, gute Idee! | eerscht nuur, gammär! | ||
eerschtälä | zuerst | wänns eerschtälät, sä zweitäläts | ||
Eerschti | Anfang | i dr Eerschti = am Anfang, anfänglich | ||
Eerschtklässlär | Erstklässler | (Primaner) | ||
Eeschä | Esche | mhd esche Eeschis Eschen-Holz | ||
eeschi Schii | eschene Ski | das sind di eerschtä ghörägi Schii gsii, won ich überchoo ha, und ds Länzä Seebi heds gmacht > Duugäli | ||
Egg | Ecke, Egg | mhd ecke, egge Illgau vgl. Flurnamen: Egg, Sieben Eggen, Sturzegg, Windegg, Eggberge Familienname: Abegg, Egger, Honegger, Sonderegger, Zeneggen | ||
Egg träägä | gestaffelt arbeiten | |||
Eggä | Ecke | mhd egge umä Eggä umä neu: ä Eggä abhaa > ggeggät, übäregg | ||
eggä | Ecke machen, eckig machen | ggeggät eckig > drii-, viär- | ||
Eggälär | Familienname Betschart vom Eggeli | |||
Eggäli | Eggeli | Flurname | ||
Eggbaschä | Langenegger Egg | |||
eggwiis | kreuzweise, übereck | |||
Eggzand | Eckzahn | |||
Ei | Ei | ahd mhd ei Ei im Ankä Eiwiiss Eigälb dickgsottä dünngsottä äs Eili |
Dialekt: | e |
Deutsch: | |
Ausruf (Unwillen, Erstaunen) z. B. e e e ! e värfluächt! e Sack!e meinäd! e sässä! e du Cheib! e du Sack! e du heiligs Värdiänä! e du Dummä! e du heitärä Beck! e du värbrännti Zeinä! e jaa! e nei! | |
Dialekt: | Ebbig Liächt |
Deutsch: | Ewiges Licht in der Kirche |
Dialekt: | Edälwiiss |
Deutsch: | Edelweiss |
(Edul..) alter Name aus Tirol alt schwdt: Wullbluämä | |
Dialekt: | edulwiisnä |
Deutsch: | Edelweiss suchen und pflücken |
är isch gu edulwiisnä und z Tood ghiid | |
Dialekt: | ee |
Deutsch: | eher |
mhd ê(h) är hed ee nu mee druuf gschlagä ee medä nüüd ee wedär nüüd äsoo gseesch äs ee scho ee > endär | |
Dialekt: | Ee |
Deutsch: | Ehe |
mhd ê sie waren 1561 schon in der Eh (Stammbuch Muotathal)sonst wenig gebraucht, dafür > ghüüraatät: zu der Ee verkupplen | |
Dialekt: | eebig |
Deutsch: | ewig |
mhd êwig eebig nüd fertig! eebigslang eebig Umlauf mängs eebigs Jaar ä eebägi Lengi Schwyz eeibig (vgl. Seewen - Seeibä) | |
Dialekt: | Eebig Ruä |
Deutsch: | |
Gebet “Herr, gib den Verstorbenen die ewige Ruhe!” Kaplan Bissig im Ried: är hed alig am Aabäd ds eebig Liächt ghaa, und am Morgäd di eebig Ruä! | |
Dialekt: | Eebigkeit |
Deutsch: | Ewigkeit |
äs gaad än Eebigkeit! i dr Eebigkeit überänä | |
Dialekt: | eeländ |
Deutsch: | elend |
mhd ellende är isch afig än eeländä Verstärkungswort: eeländ chalt, eeländ gschruuä, eeländi Chelti, Weermi, eeländs Zändwee, eeländ gfroorä, | |
Dialekt: | Eeländ |
Deutsch: | Elend |
mhd ellende (Ausland, Verbannung) äs isch äs Eeländ! äs langs Eeländ = ein überlanger Mensch | |
Dialekt: | eeländgmagärät |
Deutsch: | stark gemagert |
Dialekt: | eeländheiss |
Deutsch: | sehr heiss |
Dialekt: | eeländlang |
Deutsch: | sehr lang |
Dialekt: | Eer |
Deutsch: | Ehre |
mhd êre Viil Eer, viil Cheer! E(e)risei = Gebet (Ehre sei) eim d Eer aatuä (die Ehre geben) | |
Dialekt: | Eerägäntärli |
Deutsch: | Ehrenschrank, Herrgottsgottswinkel, Brotkasten, Schrank mit Auszeichnungen |
Dialekt: | eerägär |
Deutsch: | |
Steigerung von > aarig lengärsi eerägär, lengärsi eerigäri, dr eerigscht, di eerägischt | |
Dialekt: | Eerägi |
Deutsch: | Stolz, Überheblichkeit |
(von > aarig) deer isch än Eerägi! | |
Dialekt: | Eerb |
Deutsch: | Erbe, Erbschaft |
mhd erba | |
Dialekt: | eerbä |
Deutsch: | erben |
mhd erben si hend chönnä eerbä | |
Dialekt: | Eerbä |
Deutsch: | die Erben |
Dialekt: | eerbswiis |
Deutsch: | erbeshalber, vererbt |
Dialekt: | eerbswiis |
Deutsch: | erbsweise |
Dialekt: | Eerigsmatt |
Deutsch: | Erigsmatt |
Flurname (Schafallmeind 2000 m) | |
Dialekt: | Eerlä |
Deutsch: | Erlen, Ehrlen, Elsen |
mhd erila | |
Dialekt: | Eerlär |
Deutsch: | Erler, Ehrler |
Familienname | |
Dialekt: | eerli |
Deutsch: | ehrlich |
mhd êrelich eerli hed am lengschtä | |
Dialekt: | Eermäl |
Deutsch: | Ärmel |
(-mul)mhd ermel d Tschööppä appziä und d Eermäl ufälitzä! > Aarmä, Äärmäli | |
Dialekt: | Eermälländär |
Deutsch: | Weste mit Ärmeln |
Dialekt: | eermär |
Deutsch: | ärmer |
> aarm lengersi eermär | |
Dialekt: | Eermi |
Deutsch: | Armut |
üsä Groossvatter dr Pfandweibel heig alig durs Taal hindärä gluägt und gseid: jee, wel än Eermi sind ä diä Lüüt! | |
Dialekt: | eermscht |
Deutsch: | ärmste |
där Eermscht cha mid wenigäm zfridä sii das sind scho di eermschtä, wo ... | |
Dialekt: | eerscht |
Deutsch: | erste |
där eerscht äs einä = der fähigste dazu där allärieerscht zum eerschtä dässälb glaubä ich am eerschtä Maal! zeerscht | |
Dialekt: | eerscht nu |
Deutsch: | ziemlich |
eerscht nu guät! | |
Dialekt: | eerscht nuur |
Deutsch: | ja gewiss, einverstanden, gute Idee! |
eerscht nuur, gammär! | |
Dialekt: | eerschtälä |
Deutsch: | zuerst |
wänns eerschtälät, sä zweitäläts | |
Dialekt: | Eerschti |
Deutsch: | Anfang |
i dr Eerschti = am Anfang, anfänglich | |
Dialekt: | Eerschtklässlär |
Deutsch: | Erstklässler |
(Primaner) | |
Dialekt: | Eeschä |
Deutsch: | Esche |
mhd esche Eeschis Eschen-Holz | |
Dialekt: | eeschi Schii |
Deutsch: | eschene Ski |
das sind di eerschtä ghörägi Schii gsii, won ich überchoo ha, und ds Länzä Seebi heds gmacht > Duugäli | |
Dialekt: | Egg |
Deutsch: | Ecke, Egg |
mhd ecke, egge Illgau vgl. Flurnamen: Egg, Sieben Eggen, Sturzegg, Windegg, Eggberge Familienname: Abegg, Egger, Honegger, Sonderegger, Zeneggen | |
Dialekt: | Egg träägä |
Deutsch: | gestaffelt arbeiten |
Dialekt: | Eggä |
Deutsch: | Ecke |
mhd egge umä Eggä umä neu: ä Eggä abhaa > ggeggät, übäregg | |
Dialekt: | eggä |
Deutsch: | Ecke machen, eckig machen |
ggeggät eckig > drii-, viär- | |
Dialekt: | Eggälär |
Deutsch: | |
Familienname Betschart vom Eggeli | |
Dialekt: | Eggäli |
Deutsch: | Eggeli |
Flurname | |
Dialekt: | Eggbaschä |
Deutsch: | |
Langenegger Egg | |
Dialekt: | eggwiis |
Deutsch: | kreuzweise, übereck |
Dialekt: | Eggzand |
Deutsch: | Eckzahn |
Dialekt: | Ei |
Deutsch: | Ei |
ahd mhd ei Ei im Ankä Eiwiiss Eigälb dickgsottä dünngsottä äs Eili | |