• A
• B
• C
• D
• E
• F
• G
• H
• I
• J
• K
• L
• M
• N
• O
• P
• Q
• R
• S
• T
• U
• V
• W
• X
• Y
• Z

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
Dümmi	Dummheit	ä tuäsch etz au ä Dümmi!
dünkä	tunken, eintauchen	mhd tunken tünkt getunkt > Chaltbaad
dünn	dünn	mhd dünne dünnä Kafi dünni Suppä dünns Muäsdär Dünn
dünnä	dünn werden
Dünni	Dünnheit	diä Suppä isch etz au ä Dünni! d Dünni = Rest der Milch ohne Fett
Dünns	Getränk	ds Dünns aareisä Dünns und Dicks = Trinken und Essen > Ambeissidünns, Ankädünns, Schnitzdünns Glockengeläute Kloster: Dünns und Gümul! Kapelle hintere Brücke: Schnitzdünns!
Dünns	Durchfall, dünner Stuhlgang	> Dünns
düppig	schwüles Wetter	mhd üppig
da	hier	da obä da undä da hindä da änä da anä da durä da voor da ussä da innä da inä da uusä
da	da	diä da deer da daas da diä daanä da das Huus da la da hiä! schau da! aber auch: halt!
daa	hier	(mit Betonung) daa bin i daa gaasch nüd durä! bisch daa? daada = daa da hier da: daa da chasch nüd durä! dieser da: där daa da!
daanä	diese	da di daanä da, nüd disi uf der daanä Siitä
daanig	dieser	da der daanig da chund mer nüd inä di daanigä da
daarf	darf	daarf i? du daarfsch, är daarf au > dörffä
daas	das, dieses	(mit Betonung) daas da, nüd dises! daas Wättär!a daas han i etz ä nüd dänkt daas hed etz nu gfäält daas und disäs
Dach	Hausdach	undär Dach Dach und Gmach ärhaltä mhd dach
Dach	Regenschirm	nimm äs Dach mit där! gib mär ä chli Dach!
Dach		neu Kopf ufs Dach gää
Dachä	Docht	(T) ahd tacht ZH Taachte
Dachs	Dachs	(T) Dachsä-Huäb
Dachtrauf	Dachtraufe	mhd dach trou: dass Tachtrouff niena uff d’Allmi gangi > Traupfi
Damm	Damm	(T) mhd tamm, Für uns Bödlemer war es der Muotaa-Damm, der nach dem Hochwasser von 1910 erbaut wurde: da simmer durä Damm fürä z Chilä und i d Schuäl, und mängisch simmär dr Damm appä und uufä gchräslät, wämm mer durhindärä hei sind > Tänsch
das	das	das Huus da das chamä machä das chasch gsee
Dassälä	Spange	1798 die Dasselen an den Freiheitsbäumen zerrissen mhd tassel
ddänkt	gedacht	är dänkt, ich heig andärisch tänkt
ddeckt, teckt	gedeckt	(Tisch, Dach),bedeckt (Himmel mit Wolken)
ddeert	gedörrt	deerti Birä (> teerä = teeren) > doorä, düür
Dechäli	kleine Decke
Dechi	Decke	(T) Mz Dechänä > Wull-, Bett-, Tisch-
Deck		Familienname Dachdecker (Deckäni: Frau Deck)
deckä	decken	(t) (Dach, Tisch, Kopf, Leib, Himmel mit Wolken,begatten) deck di im Bett!
Deckäl	Deckel	(-ul) Augä-, Pfannä-, Pfiiffä-, Schnäggä-, Schiissä-, Goppfärteckel!
Deckäli	Deckelchen, Deckelein
decklä	deckeln	d Schnäggä decklid scho ddeckläti Schnäggä
deebsch	fieberglänzend, trübe	ä so deebschi Äugli UR deewsch (unheimlich, finster)> heebsch
deer	der, dieser	(betont) deer Rauch! deer Schnee! deer Gschtank! deer Sunntig, nüd disä = dieser Sonntag, nicht der nächste
deerä	dörren	(Obst, Nüsse) mhd derren
Deeri	Dörranlage	> Uusdeerig
Deichslä	Deichsel	mhd dichsel auch: Diächslä
deichslä	einen Dreh machen, etwas Schwieriges vollbringen	är heds deichslät!
Deischlig	Kuhfladen	mhd teisch = Mist
dem		(Dativ, betont) gibs dem Bättlär! gibs dem Cheib! dem hanis gseid! dem heds guät ttaa! a dem aa (demnach) isch är widär gsund
denä	den, diesen	(Dativ plural, betont) gibs denä Goofä! denä hanis gseid!
der	der	d(e)r Vatter, d(e)r Herrgott, d(e)r Bach
der	am	dr bescht isch äs = am besten dr meischt isch äs = am meisten dr entsch = am ehesten dr entsch as einä = am ehesten dieser dr breitäwägät (breitwegs), dr langä-wägät, dr hööchäwägät
derä	dieser	(dativ weiblich) bi derä Weermi derä sägis dä nu!
derägi	solche, derart	derägi wüäschti Sachä
deräwägät	auf diese Art, solcher Art	deräwägät muäsch mr nüd choo! ä deräwägät isch das!
dertwillä	dessentwillen	ums sälb dertwillä (därtwillä) macht är s nüüd
dett	dort	luäg dett! wo isch är? - dett! mhd dert dett änä (Det änä am Bärgli) - appä - durä - hindä - innä - uufä - uusä