Muotathaler Dialekt Schriftsprache Erläuterung Foto Audio
Achär, AchärliAckerFlurname
AchsAchse(Wagenteil, Radteil)
AchsläAchseluf d Achslä nää bis under d Achslä iighiid i Schne eAchslä pütschä (Kraftspiel > pütschä)
AchsläAchselnFlurname Alp uf Achslä obä Achsläschtock (Illgau: Mittagshorä)
Achtgibgib Acht! gänd Acht! > Obacht, ushuät
achtZahlachtädachzgi der acht Jänär däs acht Goof ach(t)zöölig > Zool (Zoll) achtäzwänzg: 28 achtundzwanzig (so auch 38, 48 ff)
achtäbeachtenchasch di achtä gu d Chääs achtä (wenden)
Achti8 Uhräs schlaad halbi Achti nä dä Achti - achti: ihrer acht si sind achti i der Familli
AchtigAchtungsi hend gaar kei Achtig mee
AchtigstettAchtungstellungim Militär Achtigstett machä
achtzääni18 achtzehnmid ach(t)zääni muäsch di gu schtelläach(t)zächä ach(t)zächä Jaar alt
achzgiachtzigär isch scho achzgi gsii dr achzgisch achtzig Hütt bin i zeerschtmal achzgi gsii!
Ackä, AckälärsBetschart auf Bürglen Familienzuname
AdälmattAdelmatt, AdulmattFlurname
adäroderadär? zwee adär drii? appä adär uufä? adär meintsch nüd au?
adeelebewohl(Gott empfohlen) auch adiä esä sägä-n-ich etz adiä auch adiöö
AdlärAdler(grosser Raubvogel, Gasthausname > Giir
AdrässäAdresseauch Anträssi hesch ds Anträssi?
afävielverkürztes aafaa, äs faad afä rägnä si söttid afä schaffä > afig
AffAffeTornister (> Haaraff), Schimpfwort äffälä (nachäffen) Äffli Z Schwiiz ussä hed einä dr Güntärä Balz wellä aazündä: vorig isch äs ganzäs Poschtauto voll Affä is Taal inä gfaarä! dä seid dr Balz: worum bisch duu nu daa? hesch kä Platz me ghaa?
AffäräAffäre(frz. affaire, unangenehme Geschichte)
AffitüüräAbenteuerKraftspiele bei einem Fest (Schwingen, Steinstossen, Springen) die Jugend averthürte
afiganfangschuusch afig? (endlich) gang afig! (geh schon voran!) äs isch afig tüür, är isch afig alt (bereits, ziemlich) > afä
Agätäbroodam St. Agathatag (5. Feb.) gesegnetes Brot auch: Agätäringli
alämaalallemaljedesmal
aläwiilalleweile ständig, immer
AlbumAlbum“Ein Blick in dieses Album / wirft das grösste Kalb um!
AldaanäBalkon Altan Terrasse
alemarschlosfrz. allez marchez! > awanti
aligjeweilsmr hends alig luschtig (anderswo albe, amig)
aligfrüheralig isch äs anderisch gsii
allalleall Taag all und ei Taag all und eis maal (jedesmal) all Jaar all Sünntig all Mannä, alli Frauä, alli Goofä dur all Bödä durä (um jeden Preis > übäraal) alls Cheibs, allä Cheibs, allä Chabis, allä Tüüggärs (alles mögliche) alli Längi, alli Wiiti (sehr lang, sehr weit) a allnä öppis gää alls isch värbottä alls adär nüüd allämaa (a alläm aa, allum aa) allem Anschein nach allumaa chunds gu rägnä
allärgattigallerleiallärgattig Lüüt > Gattig
allärhandallerhandallärhand Lüüt
AllärheiligäAllerheiligen(1. Nov.)
AllärheiligschtAllerheiligstes
alläribeschtallerbeste
allärierschtallerbeste
allärihööchschtallerhöchste
alläriletschtallerbeste
alläriobärischalleroberste
alläriundärischallerunterste
allärivordärischtallervorderste
allärleiallerleiallerlei für Lüüt auch: allärleitig
AllärseeläAllerseelen(2. Nov.)
allerbeschtallerbeste
allereinzigallereinzige
allerletschtallerletzte
allerschönschtallerschönste
AllmigAllmende, AllmeindAllmigä, Allmigli, Allmägli, “Allmeind und Eigen”
Dialekt:Achär, Achärli
Deutsch:Acker
Flurname
Dialekt:Achs
Deutsch:Achse
(Wagenteil, Radteil)
Dialekt:Achslä
Deutsch:Achsel
uf d Achslä nää bis under d Achslä iighiid i Schne eAchslä pütschä (Kraftspiel > pütschä)
Dialekt:Achslä
Deutsch:Achseln
Flurname Alp uf Achslä obä Achsläschtock (Illgau: Mittagshorä)
Dialekt:Acht
Deutsch:gib
gib Acht! gänd Acht! > Obacht, ushuät
Dialekt:acht
Deutsch:Zahl
achtädachzgi der acht Jänär däs acht Goof ach(t)zöölig > Zool (Zoll) achtäzwänzg: 28 achtundzwanzig (so auch 38, 48 ff)
Dialekt:achtä
Deutsch:beachten
chasch di achtä gu d Chääs achtä (wenden)
Dialekt:Achti
Deutsch:8 Uhr
äs schlaad halbi Achti nä dä Achti - achti: ihrer acht si sind achti i der Familli
Dialekt:Achtig
Deutsch:Achtung
si hend gaar kei Achtig mee
Dialekt:Achtigstett
Deutsch:Achtungstellung
im Militär Achtigstett machä
Dialekt:achtzääni
Deutsch:18 achtzehn
mid ach(t)zääni muäsch di gu schtelläach(t)zächä ach(t)zächä Jaar alt
Dialekt:achzgi
Deutsch:achtzig
är isch scho achzgi gsii dr achzgisch achtzig Hütt bin i zeerschtmal achzgi gsii!
Dialekt:Ackä, Ackälärs
Deutsch:
Betschart auf Bürglen Familienzuname
Dialekt:Adälmatt
Deutsch:Adelmatt, Adulmatt
Flurname
Dialekt:adär
Deutsch:oder
adär? zwee adär drii? appä adär uufä? adär meintsch nüd au?
Dialekt:adee
Deutsch:lebewohl
(Gott empfohlen) auch adiä esä sägä-n-ich etz adiä auch adiöö
Dialekt:Adlär
Deutsch:Adler
(grosser Raubvogel, Gasthausname > Giir
Dialekt:Adrässä
Deutsch:Adresse
auch Anträssi hesch ds Anträssi?
Dialekt:afä
Deutsch:viel
verkürztes aafaa, äs faad afä rägnä si söttid afä schaffä > afig
Dialekt:Aff
Deutsch:Affe
Tornister (> Haaraff), Schimpfwort äffälä (nachäffen) Äffli Z Schwiiz ussä hed einä dr Güntärä Balz wellä aazündä: vorig isch äs ganzäs Poschtauto voll Affä is Taal inä gfaarä! dä seid dr Balz: worum bisch duu nu daa? hesch kä Platz me ghaa?
Dialekt:Affärä
Deutsch:Affäre
(frz. affaire, unangenehme Geschichte)
Dialekt:Affitüürä
Deutsch:Abenteuer
Kraftspiele bei einem Fest (Schwingen, Steinstossen, Springen) die Jugend averthürte
Dialekt:afig
Deutsch:anfangs
chuusch afig? (endlich) gang afig! (geh schon voran!) äs isch afig tüür, är isch afig alt (bereits, ziemlich) > afä
Dialekt:Agätäbrood
Deutsch:
am St. Agathatag (5. Feb.) gesegnetes Brot auch: Agätäringli
Dialekt:alämaal
Deutsch:allemal
jedesmal
Dialekt:aläwiil
Deutsch:alleweile ständig, immer
Dialekt:Album
Deutsch:Album
“Ein Blick in dieses Album / wirft das grösste Kalb um!
Dialekt:Aldaanä
Deutsch:Balkon Altan Terrasse
Dialekt:alemarsch
Deutsch:los
frz. allez marchez! > awanti
Dialekt:alig
Deutsch:jeweils
mr hends alig luschtig (anderswo albe, amig)
Dialekt:alig
Deutsch:früher
alig isch äs anderisch gsii
Dialekt:all
Deutsch:alle
all Taag all und ei Taag all und eis maal (jedesmal) all Jaar all Sünntig all Mannä, alli Frauä, alli Goofä dur all Bödä durä (um jeden Preis > übäraal) alls Cheibs, allä Cheibs, allä Chabis, allä Tüüggärs (alles mögliche) alli Längi, alli Wiiti (sehr lang, sehr weit) a allnä öppis gää alls isch värbottä alls adär nüüd allämaa (a alläm aa, allum aa) allem Anschein nach allumaa chunds gu rägnä
Dialekt:allärgattig
Deutsch:allerlei
allärgattig Lüüt > Gattig
Dialekt:allärhand
Deutsch:allerhand
allärhand Lüüt
Dialekt:Allärheiligä
Deutsch:Allerheiligen
(1. Nov.)
Dialekt:Allärheiligscht
Deutsch:Allerheiligstes
Dialekt:alläribescht
Deutsch:allerbeste
Dialekt:allärierscht
Deutsch:allerbeste
Dialekt:allärihööchscht
Deutsch:allerhöchste
Dialekt:alläriletscht
Deutsch:allerbeste
Dialekt:alläriobärisch
Deutsch:alleroberste
Dialekt:alläriundärisch
Deutsch:allerunterste
Dialekt:allärivordärischt
Deutsch:allervorderste
Dialekt:allärlei
Deutsch:allerlei
allerlei für Lüüt auch: allärleitig
Dialekt:Allärseelä
Deutsch:Allerseelen
(2. Nov.)
Dialekt:allerbescht
Deutsch:allerbeste
Dialekt:allereinzig
Deutsch:allereinzige
Dialekt:allerletscht
Deutsch:allerletzte
Dialekt:allerschönscht
Deutsch:allerschönste
Dialekt:Allmig
Deutsch:Allmende, Allmeind
Allmigä, Allmigli, Allmägli, “Allmeind und Eigen”
Seite 6 von 10