Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
---|---|---|---|---|
Ochsäalpäli | Ochsenalpeli | Flurname | ||
Ochsäbödäli | Ochsenbödeli | Flurname | ||
Ochsäblätzli | Ochsenplätzli | Flurname | ||
Ochsäschtriich | Ochsenstrich | Flurname | ||
Ochsäweid | Ochsenweid | Flurname | ||
Ofä | Ofen | Mz Öfä mhd oven | ||
Ofäbank | Ofenbank | |||
Ofäbank | Ofenbank | Ofäbänkli: begehrter Sitzplatz im Winter | ||
Ofächrapfä | Ofenkrapfen | |||
Ofächruckel | Ofenkrücke | > Chruckä | ||
Ofädeerts | im Ofenrohr Gedörrtes | |||
Ofäguggis | Auflauf | (Gümel, Schnitz, Speck) | ||
Ofäloch | Ofenloch | Wärmeleitung in den oberen Stock | ||
Ofämaltiinä | Ovomaltine | |||
Ofäroor | Ofenrohr | (rohrartige Öffnung im Kachelofen: Speisen warmhalten, Kräuter dörren, Chriäsimannä aufwärmen) | ||
Ofäschtägli | Stieglein hinter dem Ofen in die Kammer hinauf | |||
Ofäschtängli | Wäschestange ob dem Ofen zum Wäsche trocknen | |||
off, offä | offen, geöffnet | (Türe, Fenster, Gasthaus, Kirche, Pragelstrasse, Mund und Augen, Büchse, Flasche .. ) mhd offen, uffen off laa = geöffnet lassen, nicht schliessen (öffnen > uuftuä,engl off = geschlossen!) | ||
ofnä(rä)rä | Ofen bauen | är hed früänär ggofnät | ||
Ofnär | Ofenbauer, Hafner | |||
oft | früher völlig ungebräuchlich > mängisch | |||
oni | ohne | mhd âne oni aachoo oni umäluägä oni as äs öppär merkt oni mä heig .. nid oni as mä voranä .. dr letscht oni einä = zweitletzter Dr root Hilträttärär isch einisch mit Schaaf uf Glaaris - und isch heichoo oni Schaaf und oni Gäld und oni Värschtand ) neu oonmächtig ohnmächtig, abscheulich, nicht zum Aushalten,noch neuer: bewusstlos (bisher: oni Värschtand, schwindä, gschwundä) | ||
Oor | Ohr | lat auris, mhd ore, ital orecchio, frz oreille, engl ear | ||
Oorä | Ohren | |||
oorä | an den Ohren ziehen muäss di oorä? är hed ä ggoorät | |||
Ooräbeckäli | Ohrentasse | |||
Oorägrübul | Ohrenkriecher | |||
Ooräläppli | Ohrläppchen | |||
Oorälüütä | Ohrensausen | |||
Oorämelk | Mensch mit übergrossen Ohren | |||
Ooräplampär | Ohrgehänge | |||
Ooräweermär | Ohrenwärmer | |||
oordäli | doch doch | i ha nüüd gnuu - oordäli hesch! oordäli rächt isch äs gsii! | ||
oordäli | gleichgültig | oordäli wohii as d wottisch oordäli wedäs as d witt | ||
oordäli | ausgerechnet | muäss das etz oordäli sii? - oordäli preziis etz! | ||
oordäli | soeben | är isch oordäli gad choo! Dr Faazi hed sini Sachä i Ängel fürä plündärät und seid zum Büäbäl: laasch dä ä Ding la sii! - da seid dr Büäbäl: i ha dr das oordäli grad au wellä sägä! | ||
oordäli | ordentlich, wohlerzogen | |||
Oorfiigä | Ohrfeige | (früher Oorächlapf) | ||
oorgälä | orgeln | As lang as oorgälät, isch d Chilä nüd uus (meinte einer zur Geburtenkontrolle) | ||
Oorgälä | Orgel | lat organum mhd orgel uf dr Oorgälä obä = Empore | ||
Oorgäli | Handorgel, Maulorgel | neu öörgälä, Öörgeli | ||
Oornig | Ordnung | mhd ordenunge alt: Verordnung, Gesetz: Landsoornig,Bruuch und Oornig | ||
Oornig | neu: ä schööni Oornig! ä Süüoornig! äs Öörnägli! | |||
Oort | Ort | mhd ort 1) Flurname Ort: meist ausserorts | ||
Oort | Staatsgebiet | Die alten Orte (jetzt Kantone) der Eidgenossenschaft | ||
Oort | Raum, Gegend | am änä Oort muäss mä dänk sii an äs Oort hii gaa a teil Oortä isch äs nüd äsoo amänä chliinä Oort | ||
Oortschtock | Ortstock | SZ/GL (Stock oberhalb der Alp Ort GL) | ||
Ooschtärä | Ostern | mhd osteren Ei! wiissi Ooschtärä: mit Schnee Öppis nach Ooschtärä hed dr Pfarr än altä Schriinär troffä und in gfraagt: hend iär d Ooschtärä gmacht? - Jää, isch si värhiid? | ||
Ooschtärfruttli | Osterfruttli | vgl. ON Osterfingen | ||
Opfär | Opfer | Kirchenopfer ds Opfär iiziä, - uufnää, z Opfär gaa vgl. Opferstock, Opferbüchse, Opferstange mit Klingelbeutel |
Dialekt: | Ochsäalpäli |
Deutsch: | Ochsenalpeli |
Flurname | |
Dialekt: | Ochsäbödäli |
Deutsch: | Ochsenbödeli |
Flurname | |
Dialekt: | Ochsäblätzli |
Deutsch: | Ochsenplätzli |
Flurname | |
Dialekt: | Ochsäschtriich |
Deutsch: | Ochsenstrich |
Flurname | |
Dialekt: | Ochsäweid |
Deutsch: | Ochsenweid |
Flurname | |
Dialekt: | Ofä |
Deutsch: | Ofen |
Mz Öfä mhd oven | |
Dialekt: | Ofäbank |
Deutsch: | Ofenbank |
Dialekt: | Ofäbank |
Deutsch: | Ofenbank |
Ofäbänkli: begehrter Sitzplatz im Winter | |
Dialekt: | Ofächrapfä |
Deutsch: | Ofenkrapfen |
Dialekt: | Ofächruckel |
Deutsch: | Ofenkrücke |
> Chruckä | |
Dialekt: | Ofädeerts |
Deutsch: | |
im Ofenrohr Gedörrtes | |
Dialekt: | Ofäguggis |
Deutsch: | Auflauf |
(Gümel, Schnitz, Speck) | |
Dialekt: | Ofäloch |
Deutsch: | Ofenloch |
Wärmeleitung in den oberen Stock | |
Dialekt: | Ofämaltiinä |
Deutsch: | Ovomaltine |
Dialekt: | Ofäroor |
Deutsch: | Ofenrohr |
(rohrartige Öffnung im Kachelofen: Speisen warmhalten, Kräuter dörren, Chriäsimannä aufwärmen) | |
Dialekt: | Ofäschtägli |
Deutsch: | |
Stieglein hinter dem Ofen in die Kammer hinauf | |
Dialekt: | Ofäschtängli |
Deutsch: | |
Wäschestange ob dem Ofen zum Wäsche trocknen | |
Dialekt: | off, offä |
Deutsch: | offen, geöffnet |
(Türe, Fenster, Gasthaus, Kirche, Pragelstrasse, Mund und Augen, Büchse, Flasche .. ) mhd offen, uffen off laa = geöffnet lassen, nicht schliessen (öffnen > uuftuä,engl off = geschlossen!) | |
Dialekt: | ofnä(rä)rä |
Deutsch: | Ofen bauen |
är hed früänär ggofnät | |
Dialekt: | Ofnär |
Deutsch: | Ofenbauer, Hafner |
Dialekt: | oft |
Deutsch: | |
früher völlig ungebräuchlich > mängisch | |
Dialekt: | oni |
Deutsch: | ohne |
mhd âne oni aachoo oni umäluägä oni as äs öppär merkt oni mä heig .. nid oni as mä voranä .. dr letscht oni einä = zweitletzter Dr root Hilträttärär isch einisch mit Schaaf uf Glaaris - und isch heichoo oni Schaaf und oni Gäld und oni Värschtand ) neu oonmächtig ohnmächtig, abscheulich, nicht zum Aushalten,noch neuer: bewusstlos (bisher: oni Värschtand, schwindä, gschwundä) | |
Dialekt: | Oor |
Deutsch: | Ohr |
lat auris, mhd ore, ital orecchio, frz oreille, engl ear | |
Dialekt: | Oorä |
Deutsch: | Ohren |
Dialekt: | oorä |
Deutsch: | |
an den Ohren ziehen muäss di oorä? är hed ä ggoorät | |
Dialekt: | Ooräbeckäli |
Deutsch: | Ohrentasse |
Dialekt: | Oorägrübul |
Deutsch: | Ohrenkriecher |
Dialekt: | Ooräläppli |
Deutsch: | Ohrläppchen |
Dialekt: | Oorälüütä |
Deutsch: | Ohrensausen |
Dialekt: | Oorämelk |
Deutsch: | |
Mensch mit übergrossen Ohren | |
Dialekt: | Ooräplampär |
Deutsch: | Ohrgehänge |
Dialekt: | Ooräweermär |
Deutsch: | Ohrenwärmer |
Dialekt: | oordäli |
Deutsch: | doch doch |
i ha nüüd gnuu - oordäli hesch! oordäli rächt isch äs gsii! | |
Dialekt: | oordäli |
Deutsch: | gleichgültig |
oordäli wohii as d wottisch oordäli wedäs as d witt | |
Dialekt: | oordäli |
Deutsch: | ausgerechnet |
muäss das etz oordäli sii? - oordäli preziis etz! | |
Dialekt: | oordäli |
Deutsch: | soeben |
är isch oordäli gad choo! Dr Faazi hed sini Sachä i Ängel fürä plündärät und seid zum Büäbäl: laasch dä ä Ding la sii! - da seid dr Büäbäl: i ha dr das oordäli grad au wellä sägä! | |
Dialekt: | oordäli |
Deutsch: | ordentlich, wohlerzogen |
Dialekt: | Oorfiigä |
Deutsch: | Ohrfeige |
(früher Oorächlapf) | |
Dialekt: | oorgälä |
Deutsch: | orgeln |
As lang as oorgälät, isch d Chilä nüd uus (meinte einer zur Geburtenkontrolle) | |
Dialekt: | Oorgälä |
Deutsch: | Orgel |
lat organum mhd orgel uf dr Oorgälä obä = Empore | |
Dialekt: | Oorgäli |
Deutsch: | Handorgel, Maulorgel |
neu öörgälä, Öörgeli | |
Dialekt: | Oornig |
Deutsch: | Ordnung |
mhd ordenunge alt: Verordnung, Gesetz: Landsoornig,Bruuch und Oornig | |
Dialekt: | Oornig |
Deutsch: | |
neu: ä schööni Oornig! ä Süüoornig! äs Öörnägli! | |
Dialekt: | Oort |
Deutsch: | Ort |
mhd ort 1) Flurname Ort: meist ausserorts | |
Dialekt: | Oort |
Deutsch: | Staatsgebiet |
Die alten Orte (jetzt Kantone) der Eidgenossenschaft | |
Dialekt: | Oort |
Deutsch: | Raum, Gegend |
am änä Oort muäss mä dänk sii an äs Oort hii gaa a teil Oortä isch äs nüd äsoo amänä chliinä Oort | |
Dialekt: | Oortschtock |
Deutsch: | Ortstock |
SZ/GL (Stock oberhalb der Alp Ort GL) | |
Dialekt: | Ooschtärä |
Deutsch: | Ostern |
mhd osteren Ei! wiissi Ooschtärä: mit Schnee Öppis nach Ooschtärä hed dr Pfarr än altä Schriinär troffä und in gfraagt: hend iär d Ooschtärä gmacht? - Jää, isch si värhiid? | |
Dialekt: | Ooschtärfruttli |
Deutsch: | Osterfruttli |
vgl. ON Osterfingen | |
Dialekt: | Opfär |
Deutsch: | Opfer |
Kirchenopfer ds Opfär iiziä, - uufnää, z Opfär gaa vgl. Opferstock, Opferbüchse, Opferstange mit Klingelbeutel | |