Muotathaler Dialekt Schriftsprache Erläuterung Foto Audio
zzu oder das1) zu zallärieerscht zbescht zhindärisch zmitzt zletscht zundärisch zobärisch zussärisch zdrittä zsibätä zzweitä zhindärfüür zinnärischt 2) zu, auf, nach z Alp gaa z Chilä gaa z Chilä tuä z Doorf gaa z Fuäss gaa z Bodä ghiijä z Schwiiz ussä z Seebä z Zuug undä z Züri ussä z Fadä schlaa z Lumpä ghiijä z Nacht ässä z Morgäd ässä z Siin choo 3) zu, allzu z alt (> zalt) zlang zliäb zleid ztratz zviil zwenig zsüäss zsuur zschwäär zschpaat viil zschöön viil zzaam zzweitä (dsz..)man hört neuerdings: zuä lang, zuä schöön ... in Schwiiz, in Zürich . 4) d’s das ds ds Huus ds Goof ds Süüli ds Zaabäd ds Zmorgäd ds Znacht ds Zügli ds Zugärbiät ds Züribiät ds Zändwee
zäächzäheahd zahi mhd zaehe ä zäächä Maa zäächs Fleisch zääch we Buechi Chnebel andere Form: är isch ä zääjä (im Verhandeln) anderswo zää, zee
ZäächnärZehnerJahrgang 1910 > Zäänär, zächä
ZäänärZehnerZäänärli (10 Rp.) Zäänärnootä (10 Fr.) zäänärlei > Zäächnär, zächä
zäänizehnuf zääni zellä äs isch Zääni (10 Uhr) Bim Rosächranznä rüäft einä am andärä: i ha dä zääni! da seid dr andär: i möchts niä ärhaltä! neu das isch dä ds Zääni! anderswo: zeeni
ZääntälZehntel 1/10> Zäächnär
zächäzehn 10zächä Fingär, zächä Zechä, zächä Gebottnahe am Aussterben > zääni, Zechä, dri­izächä
ZächätZehnt(alte Kirchensteuer) > Lämmärzächät
zächätzehntdr zächät i dr Reiä
zächätuusig10’000di obärä Zächätuusig
Zäck(ä)Zecke(Milbenart) > Holzbock
ZädälZettelZädäli > Biicht- Fliiss- Fräss-
ZällOrtsname Zell LU ZH vgl. Appenzell, Wilerzell
ZälläZelle(Kloster, Gefängnis)
ZällärZellerLeute vom Ort Zell, FN Zeller, Zellweger (Zälli = Marzell, Zällärich = Sellerie) > Zellär
ZältliZückerchenKluge: Zelte(n) flaches Backwerk, Fladen, vgl Lebzelten (Lebkuchen), Zelter = Bäcker > ibschgä Zältli, Zückärli
zämäzusammen, beisammenmhd zemen, zesame > allzämä, alls zämä
zämäbindäzusammenbinden
zämäbutzäzusammenkehren, alles ausessen
zämächoozusammenkommenwo d Bäch zämächömid da isch öppis zämächoo (hat sich summiert)
zämäfüäräzusammenführen
zämäfüässligämit beiden Füssen aus dem Bett springen
zämäfaarämiteinander fahrenneu: erschrecken, zuschanden fahren
zämäfrässäzusammenfressenbay.Tischgebet: i Gotts Nam, fressa mrs zam!
zämägääzusammengeben(amtlich, kirchlich trauen)
zämägaazusammengehen, zusammenfallen(schwinden)
zämäghiijäzusammenwerfen, auf einen Haufen werfen,zusammenfallen, zerfallen(Gebäude, Schnee, Kuchen) zämääghiid
zämähaazusammenhalteneistär zämähaa! d Händ zämähaa bim Bättä (Hände falten)
zämäheftiggesamthaft
zämäläbäzusammenlebenfrüänär hends müässä inärä groossä Familli zämäläbä im änä chliinä Huus - und etz!? früänär hend di jungä Lüüt eerscht dörfä zämäläbä, wänns ghüüratäd gsii sind
zämäläsäzusammenlesen, sammeln
zämälüütäzusammenläutenmit allen Glocken kurz vor Beginn
zämälaazusammenfallen, schwindenär hed si zämäglaa
zämäleggäzusammenlegen, falten(Tücher, Papier)
zämämännämiteinander fahrenneu: zuschanden fahren
zämänääzusammennehmenalls ächli zämänää gid zletscht au ä Huuffä! nimm di zämä!
zämäphakäzusammenpackenneu: chasch zp = geh fort! hau ab!
zämäschiässäzusammenstossen(früher mit Schlitten, jetzt mit Auto), durch Zusammenstoss zerstören ds Auto flätt zämägschossä!
zämäschiitäzusammenschlagen
zämäschlaazusammenschlagen, zerstören, verprügeln
zämäschpannäzus.spannen(Zugtiere), übertr. miteinander etwas aushecken
zämäschtoossäzusammenstossenZwee Häxä hend einisch wellä d Flüä zämäschtoossä .. drum heisst s etz det Schtoos
zämätätschäzusammenschlagen, flach schlagen, zerstören
zämätütschägleich wie zämätätschä
zämätuäzusammentun(Heu, Geld)
zämäziäzusammenziehen(Buurdi, Guurt, Gwand, Muul, Füdlä ..) neu: gemeinsames Leben beginnen
zänärischtzu ennerst, ganz drübenzänärisch änä > änär
zändä, zändläzah­nen, Zähne bekommenmhd zenden anderswo zäänä, zeene > zännä
ZändliZähnlein
ZändweeZahnweh
Dialekt:z
Deutsch:zu oder das
1) zu zallärieerscht zbescht zhindärisch zmitzt zletscht zundärisch zobärisch zussärisch zdrittä zsibätä zzweitä zhindärfüür zinnärischt 2) zu, auf, nach z Alp gaa z Chilä gaa z Chilä tuä z Doorf gaa z Fuäss gaa z Bodä ghiijä z Schwiiz ussä z Seebä z Zuug undä z Züri ussä z Fadä schlaa z Lumpä ghiijä z Nacht ässä z Morgäd ässä z Siin choo 3) zu, allzu z alt (> zalt) zlang zliäb zleid ztratz zviil zwenig zsüäss zsuur zschwäär zschpaat viil zschöön viil zzaam zzweitä (dsz..)man hört neuerdings: zuä lang, zuä schöön ... in Schwiiz, in Zürich . 4) d’s das ds ds Huus ds Goof ds Süüli ds Zaabäd ds Zmorgäd ds Znacht ds Zügli ds Zugärbiät ds Züribiät ds Zändwee
Dialekt:zääch
Deutsch:zähe
ahd zahi mhd zaehe ä zäächä Maa zäächs Fleisch zääch we Buechi Chnebel andere Form: är isch ä zääjä (im Verhandeln) anderswo zää, zee
Dialekt:Zäächnär
Deutsch:Zehner
Jahrgang 1910 > Zäänär, zächä
Dialekt:Zäänär
Deutsch:Zehner
Zäänärli (10 Rp.) Zäänärnootä (10 Fr.) zäänärlei > Zäächnär, zächä
Dialekt:zääni
Deutsch:zehn
uf zääni zellä äs isch Zääni (10 Uhr) Bim Rosächranznä rüäft einä am andärä: i ha dä zääni! da seid dr andär: i möchts niä ärhaltä! neu das isch dä ds Zääni! anderswo: zeeni
Dialekt:Zääntäl
Deutsch:Zehntel 1/10
> Zäächnär
Dialekt:zächä
Deutsch:zehn 10
zächä Fingär, zächä Zechä, zächä Gebottnahe am Aussterben > zääni, Zechä, dri­izächä
Dialekt:Zächät
Deutsch:Zehnt
(alte Kirchensteuer) > Lämmärzächät
Dialekt:zächät
Deutsch:zehnt
dr zächät i dr Reiä
Dialekt:zächätuusig
Deutsch:10’000
di obärä Zächätuusig
Dialekt:Zäck(ä)
Deutsch:Zecke
(Milbenart) > Holzbock
Dialekt:Zädäl
Deutsch:Zettel
Zädäli > Biicht- Fliiss- Fräss-
Dialekt:Zäll
Deutsch:
Ortsname Zell LU ZH vgl. Appenzell, Wilerzell
Dialekt:Zällä
Deutsch:Zelle
(Kloster, Gefängnis)
Dialekt:Zällär
Deutsch:Zeller
Leute vom Ort Zell, FN Zeller, Zellweger (Zälli = Marzell, Zällärich = Sellerie) > Zellär
Dialekt:Zältli
Deutsch:Zückerchen
Kluge: Zelte(n) flaches Backwerk, Fladen, vgl Lebzelten (Lebkuchen), Zelter = Bäcker > ibschgä Zältli, Zückärli
Dialekt:zämä
Deutsch:zusammen, beisammen
mhd zemen, zesame > allzämä, alls zämä
Dialekt:zämäbindä
Deutsch:zusammenbinden
Dialekt:zämäbutzä
Deutsch:zusammenkehren, alles ausessen
Dialekt:zämächoo
Deutsch:zusammenkommen
wo d Bäch zämächömid da isch öppis zämächoo (hat sich summiert)
Dialekt:zämäfüärä
Deutsch:zusammenführen
Dialekt:zämäfüässligä
Deutsch:mit beiden Füssen aus dem Bett springen
Dialekt:zämäfaarä
Deutsch:miteinander fahren
neu: erschrecken, zuschanden fahren
Dialekt:zämäfrässä
Deutsch:zusammenfressen
bay.Tischgebet: i Gotts Nam, fressa mrs zam!
Dialekt:zämägää
Deutsch:zusammengeben
(amtlich, kirchlich trauen)
Dialekt:zämägaa
Deutsch:zusammengehen, zusammenfallen
(schwinden)
Dialekt:zämäghiijä
Deutsch:zusammenwerfen, auf einen Haufen werfen,zusammenfallen, zerfallen
(Gebäude, Schnee, Kuchen) zämääghiid
Dialekt:zämähaa
Deutsch:zusammenhalten
eistär zämähaa! d Händ zämähaa bim Bättä (Hände falten)
Dialekt:zämäheftig
Deutsch:gesamthaft
Dialekt:zämäläbä
Deutsch:zusammenleben
früänär hends müässä inärä groossä Familli zämäläbä im änä chliinä Huus - und etz!? früänär hend di jungä Lüüt eerscht dörfä zämäläbä, wänns ghüüratäd gsii sind
Dialekt:zämäläsä
Deutsch:zusammenlesen, sammeln
Dialekt:zämälüütä
Deutsch:zusammenläuten
mit allen Glocken kurz vor Beginn
Dialekt:zämälaa
Deutsch:zusammenfallen, schwinden
är hed si zämäglaa
Dialekt:zämäleggä
Deutsch:zusammenlegen, falten
(Tücher, Papier)
Dialekt:zämämännä
Deutsch:miteinander fahren
neu: zuschanden fahren
Dialekt:zämänää
Deutsch:zusammennehmen
alls ächli zämänää gid zletscht au ä Huuffä! nimm di zämä!
Dialekt:zämäphakä
Deutsch:zusammenpacken
neu: chasch zp = geh fort! hau ab!
Dialekt:zämäschiässä
Deutsch:zusammenstossen
(früher mit Schlitten, jetzt mit Auto), durch Zusammenstoss zerstören ds Auto flätt zämägschossä!
Dialekt:zämäschiitä
Deutsch:zusammenschlagen
Dialekt:zämäschlaa
Deutsch:zusammenschlagen, zerstören, verprügeln
Dialekt:zämäschpannä
Deutsch:zus.spannen
(Zugtiere), übertr. miteinander etwas aushecken
Dialekt:zämäschtoossä
Deutsch:zusammenstossen
Zwee Häxä hend einisch wellä d Flüä zämäschtoossä .. drum heisst s etz det Schtoos
Dialekt:zämätätschä
Deutsch:zusammenschlagen, flach schlagen, zerstören
Dialekt:zämätütschä
Deutsch:
gleich wie zämätätschä
Dialekt:zämätuä
Deutsch:zusammentun
(Heu, Geld)
Dialekt:zämäziä
Deutsch:zusammenziehen
(Buurdi, Guurt, Gwand, Muul, Füdlä ..) neu: gemeinsames Leben beginnen
Dialekt:zänärischt
Deutsch:zu ennerst, ganz drüben
zänärisch änä > änär
Dialekt:zändä, zändlä
Deutsch:zah­nen, Zähne bekommen
mhd zenden anderswo zäänä, zeene > zännä
Dialekt:Zändli
Deutsch:Zähnlein
Dialekt:Zändwee
Deutsch:Zahnweh
Seite 1 von 8