| Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
|---|---|---|---|---|
| susch | sonst | mhd sus, sust susch nu öppis? chum susch einisch! är hätti susch muässä gaa är hed susch muässä gaa (aus einem anderen Grund) 1424 sust 1517 sunst UR: suschhundert = nullhundert | ||
| Suscht | Sust | ital sosta Rasthaus vgl Sustenpass | ||
| aahaa | anleiten | mä muess d Goofä zum Folgä aahaa, susch folgits niä! | ||
| ärschtützä | abstützen | uf ä Winter ds Dach ärschtützä i dr Hüttä muäsch di ächli ärschtützä, susch ghiisch um! | ||
| Bachhääggel | Kinderschreck | gang nüd i Bach, susch niid är di! anderswo Wasserbutz | ||
| Bscheid | Bescheid | Bscheid gää: Antwort jauchzen, zuprostenKinderruf beim Versteckenspiel: Bscheid gää - susch höret mer! | ||
| Chropf | Kropf | mhd kropf gchropfät red, susch gids ä Chropf! | ||
| drufinä | darauf hin | mä muäss usinnig drufinä sii, susch gaad nüüd - | ||
| dückä | ducken | mhd tücken (vgl. tückisch) da muäsch di dückä, susch schlaasch dr Grind aa!> tuucht | ||
| Flungg | nasser Saum am langen Weiberrock auch: Pfungg, Pflungg Flüngg überchoo bis a d Chnüü uufä Wänn Maria am 2. Juli ä Flungg hed, sä sött är bis zum 3. Taag tröchnä, susch isch dä lang wüäscht! | |||
| gschtabät | steif | vgl Buchstabe mhd staben = steif werden wie ein Stab all Tag ä chli gaa, susch wiird mä gschtabät mhd erstaben | ||
| guät | gut | mhd guot bis so guät! sind so guät! = bitte! guät! = bereit! Wännt etz dä hörsch, isch guät und rächt, susch .. > besser, bescht | ||
| hörä | aufhören | mhd hören hör! hör einisch! i ha ghört i hörti einisch! Ruf beim Zickänä: Bscheid gää, susch höräd mär! neu: uufhörä, hör uuf! > ghöörä | ||
| liäbär | lieber | viil liäbär liäbär läbig wedr susch! am liäbschtä (der Liebste > Schatz) | ||
| we | wie | (unbetont, betont > wiä) we dr Vattär, we d Muättär, we Goofä, we viil? we lang? we susch, we geschtär, we värruckt, we nüd gschiid, machs we drs zeigt ha! mä chas machä we mä will, isch äs nüd rächt! Chraft we-n-äs Ross, äs isch we-n-ä so nüd rächt chasch machä we d wottisch | ||
| wedär | weder | mhd denn > eitwedär, keitwedär 1) als im Vergleich: schöönär wedär gröössär wedär mee wedär liäbär wedär einä dümmär wedär dr andär! nüd mee wedär as choschtät! mee Glück wedär Värschtand! nüüd wedär Lüügä! (vgl. Euthaler Theater 1999: “Lügä, nüüd als Lügä!” 2) aber, hingegen: wedär äs isch eistär ä soo gsii! i darfs schiär nüd säge, wedär mr sind beed afig elter är lüügt susch we druckt, wedär das muäs mä im glaubä Lienert weder wo sind d’Buebe? 3) ausser es sei denn wedär äs wäär dä andärisch |
| Dialekt: | susch |
| Deutsch: | sonst |
| mhd sus, sust susch nu öppis? chum susch einisch! är hätti susch muässä gaa är hed susch muässä gaa (aus einem anderen Grund) 1424 sust 1517 sunst UR: suschhundert = nullhundert | |
| Dialekt: | Suscht |
| Deutsch: | Sust |
| ital sosta Rasthaus vgl Sustenpass | |
| Dialekt: | aahaa |
| Deutsch: | anleiten |
| mä muess d Goofä zum Folgä aahaa, susch folgits niä! | |
| Dialekt: | ärschtützä |
| Deutsch: | abstützen |
| uf ä Winter ds Dach ärschtützä i dr Hüttä muäsch di ächli ärschtützä, susch ghiisch um! | |
| Dialekt: | Bachhääggel |
| Deutsch: | Kinderschreck |
| gang nüd i Bach, susch niid är di! anderswo Wasserbutz | |
| Dialekt: | Bscheid |
| Deutsch: | Bescheid |
| Bscheid gää: Antwort jauchzen, zuprostenKinderruf beim Versteckenspiel: Bscheid gää - susch höret mer! | |
| Dialekt: | Chropf |
| Deutsch: | Kropf |
| mhd kropf gchropfät red, susch gids ä Chropf! | |
| Dialekt: | drufinä |
| Deutsch: | darauf hin |
| mä muäss usinnig drufinä sii, susch gaad nüüd - | |
| Dialekt: | dückä |
| Deutsch: | ducken |
| mhd tücken (vgl. tückisch) da muäsch di dückä, susch schlaasch dr Grind aa!> tuucht | |
| Dialekt: | Flungg |
| Deutsch: | |
| nasser Saum am langen Weiberrock auch: Pfungg, Pflungg Flüngg überchoo bis a d Chnüü uufä Wänn Maria am 2. Juli ä Flungg hed, sä sött är bis zum 3. Taag tröchnä, susch isch dä lang wüäscht! | |
| Dialekt: | gschtabät |
| Deutsch: | steif |
| vgl Buchstabe mhd staben = steif werden wie ein Stab all Tag ä chli gaa, susch wiird mä gschtabät mhd erstaben | |
| Dialekt: | guät |
| Deutsch: | gut |
| mhd guot bis so guät! sind so guät! = bitte! guät! = bereit! Wännt etz dä hörsch, isch guät und rächt, susch .. > besser, bescht | |
| Dialekt: | hörä |
| Deutsch: | aufhören |
| mhd hören hör! hör einisch! i ha ghört i hörti einisch! Ruf beim Zickänä: Bscheid gää, susch höräd mär! neu: uufhörä, hör uuf! > ghöörä | |
| Dialekt: | liäbär |
| Deutsch: | lieber |
| viil liäbär liäbär läbig wedr susch! am liäbschtä (der Liebste > Schatz) | |
| Dialekt: | we |
| Deutsch: | wie |
| (unbetont, betont > wiä) we dr Vattär, we d Muättär, we Goofä, we viil? we lang? we susch, we geschtär, we värruckt, we nüd gschiid, machs we drs zeigt ha! mä chas machä we mä will, isch äs nüd rächt! Chraft we-n-äs Ross, äs isch we-n-ä so nüd rächt chasch machä we d wottisch | |
| Dialekt: | wedär |
| Deutsch: | weder |
| mhd denn > eitwedär, keitwedär 1) als im Vergleich: schöönär wedär gröössär wedär mee wedär liäbär wedär einä dümmär wedär dr andär! nüd mee wedär as choschtät! mee Glück wedär Värschtand! nüüd wedär Lüügä! (vgl. Euthaler Theater 1999: “Lügä, nüüd als Lügä!” 2) aber, hingegen: wedär äs isch eistär ä soo gsii! i darfs schiär nüd säge, wedär mr sind beed afig elter är lüügt susch we druckt, wedär das muäs mä im glaubä Lienert weder wo sind d’Buebe? 3) ausser es sei denn wedär äs wäär dä andärisch | |