Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
redä	reden	mhd reden z bescht redä z Bodä redä d Lüüt la redä > aa- ab-, drii-, nachä-, uus-, zuä-
Redär	Räder	> Raad, Zweirädär, Viärredär
Redärschlittä		Schlitten mit Rädern
redärlä		Wursträder abschneiden
redärlä		Teig mit Rädlein zerschneiden
Redärli	Räderlein	auch Redli Abzählreim: Redärli lauf! gfundä, gschtolä, gchaufft!
aa	gemäss, nach	a allem aa, miär aa,mä kännt ä am Model aa, am Redä aa, am Gaa aa, am Juuzä aa
abredä	vereinbaren, absprechen
am	am	am Sunntig, am Schattä, am Bächli, am Haag, am Änd, am Ässä, am Schaffä, am Zämäghijä, am Drüü, am Redä aa, am beschtä, am fürnämmschtä, am meischtä, am dümmschtä, amänä Oort = am änä = an einem Ort ammär: an mir (a miär), ammär ghangät, vgl. Familienname Ambauen, Ambord, Ambühl, Amgwerd, Amstutz, Amstad, Amsteg, Wemfall (Dativ) gib s am Vatter am Vatter sis Huus
bescht	best	dr bescht der alläribescht zbescht redä (zugute reden)der bescht isch ä seisch nüüd di beschtä
Bodä	Grundlage	das gid um Bodä z Bodä redä dur all Bödä durä
chalbärä	Kalb gebären	Schimpfwort, was hesch da gchalbärät? nüd äso gchalbärät tuä! Sprichwort: mä muäss d Chüä la chalbärä und d Lüüt la redä!
Dänkmaal	Denkmal	Wo s ds Flüügärdänkmaal wägä 1938 hend wellä uufschtellä, hättids d Schächlär gäärä dävoorä ghaa, und di Hindärä dähindä (wägä dä Wiirtschaftä!) - dä hed üsä Vattär dr Voorschlag gmacht, mä sölls uf Redär tuä und ei Wuche dävoorä und ei Wuchä dähindä uufschtellä!
driiredä	reinsprechen
driinä	darin, hinein	drininäschiässä drininäredä
Drüüraad	Dreirad	drüüredärig > drii, Drii
durumä	darum herum	durumä redä
Gaab	Gabe	äs isch ä schööni Gaab, wänn einä cha guät zuäredä
graaduusä	gerade vorwärts	(- gaa, - redä)
gredärä	grad machen	vgl Familienname Gredig
guäthaa	zugute haben	zguät haa (zugute halten > zbeschtredä)
mit	mit	mit dä Goofä mit dä Mannä mitbringä mitsingä mitredä > mid
nachäredä	nachreden	(zum Spott die Sprache nachahmen)
predägä	predigen	lat praedicare Ich predägä was ich weiss: von ärä altä Mutschägeiss,von ärä Chuä und vom änä Chalb, sä isch diä Predig scho halb! von ärä Chatz und von ärä Muus - sä isch diä Predig uus!
Predägärs		Familienspitzname Imhof (Wo gand iär hii? - is Riäd fürä gu predigä!)
Raad	Rad	mhd rat engl roud > Redär, Redli (Raadhuus > Raathuus)
gschpräächlä	plaudern	(sprechen > redä, sägä)
übär	über	ahd uber (UW heute noch ubär!) mhd über 1) örtlich: übär d Brügg gaa übär d Fluä (seilriitä, mässä) übärs Land übär ä Chopf übärs Huus übärs Chrüüz übär ä Bäärg D Schmalaui isch übärundä, ds Fäldmoos isch übärobä und übärhindä, d Hööchweid isch au übärobä, abär übärvoor 2) schätzungsweise: übär Aug, übär d Fuuscht, übär d Hand mässä 3) zeitlich: übär Nacht füüf übär ölfi (11.05 Uhr) tagsübär übärs Jaar übärmoorä übär die andär Wuchä Über waas sött ä Pfarr niä predigä? - übär ä Schtund! 4) geistig: übär (ei)nä lachä übär öppis redä übär öppis tuä übärs lachä 5) zu hoch: übärs Boonäliäd übärs Värmögä übärä Värschtand > medä
übärredä	überreden	übärredt
uusredä	ausreden, abraten	> iiredä
värcheerä	verkehren	falsch oder umgekehrt machen > Redä värcheerä neu: Verkehr, verkehren
värredä	irren im Reden, sich verraten	hesch di verredt, anderswo: überreden
widär	wider, gegen	widär ä Schtriich widärredä drwidär zwidär
widäränand	widereinander, gegeneinander	widäränand redä: zu viert übers Kreuz miteinander reden, sodass alle einander stören > übäränand
Wöörtli	Wörtlein	i muäs äs Wöörtli mid em gu redä! ä käs Wöörtli hed mä ghöört! Wöörtlibiigär, Wöörtlibickär > Tüpflischiissär
zbescht	das beste, zu best	zbeschtredä = zugunsten eines reden i wil im ä chli gu zbeschtredä äs hed um niämärt zbeschtgredt
zbodäredä	zu Boden reden, bis auf den Grund alles bereden	etz müämr einisch zbodä redä midänand! hend iär zbodä gredt? (langes Gespräch)
zleid	zuleide	är tuäd niä niämärtem nüüd zleid är heds zleid nüd gmacht (aus Trotz) 1421 niemandem zelieb noch zeleid zleid­wärchä: entgegenarbeiten, schaden ä Zleidwärchi! zleidredä: übel reden von einem, herabsetzen
zuäredä	zureden	guät zuäredä