| Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
|---|---|---|---|---|
| medä | mehr als | (alt: mehr denn) medä gnuäg medä sauft medä 100 Jahr medä di Halbä medä lang (lang genug) medä graad (stramm) medä miäsig (mit Miäs abgedichtet) nu medän äs maal (mehrmals) ja nu medä (ja gewiss, noch mehr als das) | ||
| aaschnerzä | anschnauzen | Stöösler-Gedicht: wiit hindärä hends müässä z Chilä is Taal, und aagschnerzt heds dr Pfarr nu medän äs maal! > schnerzä | ||
| ee | eher | mhd ê(h) är hed ee nu mee druuf gschlagä ee medä nüüd ee wedär nüüd äsoo gseesch äs ee scho ee > endär | ||
| gnuäg | genug | mhd genuog äs isch gnuäg äs gnuäg as Bach gnuäg Heu dundä medä gnuäg Hesch gnuäg Heu? - Ja, i gibä nu viil am Vee! Pensionierter: I ha nüüd gnuägärs wedär Tääg! (neu gnüägänd) Äs gid nüüd gnuägärs wedr Gäld, nur isch äs lätz värteilt! | ||
| Halbä | Hälfte | ä Halbä (Liter) äs sind medä di halbä daa | ||
| miäs | äs isch miäs (medämiäsig): Balken und Moosdichtung passen aufeinander | |||
| numedä | noch mehr als, sogar | und aagschnerzt hed ärs numedän äs maal! numedä di Altä gand driuusä! auch: numedigs: ds Rasäli hed allnä Duu gseid, si tüäg das numedigs am Herrgott! > medig | ||
| sauft | sehr, gut, leicht | mhd sanfte (nhd sanft, engl soft) magsch äs träägä? sauft! hesch gnuäg? medä sauft! hesch äs ghöört? sauft han is ghöört! chasch ds Gedicht ussä? sauft! | ||
| übär | über | ahd uber (UW heute noch ubär!) mhd über 1) örtlich: übär d Brügg gaa übär d Fluä (seilriitä, mässä) übärs Land übär ä Chopf übärs Huus übärs Chrüüz übär ä Bäärg D Schmalaui isch übärundä, ds Fäldmoos isch übärobä und übärhindä, d Hööchweid isch au übärobä, abär übärvoor 2) schätzungsweise: übär Aug, übär d Fuuscht, übär d Hand mässä 3) zeitlich: übär Nacht füüf übär ölfi (11.05 Uhr) tagsübär übärs Jaar übärmoorä übär die andär Wuchä Über waas sött ä Pfarr niä predigä? - übär ä Schtund! 4) geistig: übär (ei)nä lachä übär öppis redä übär öppis tuä übärs lachä 5) zu hoch: übärs Boonäliäd übärs Värmögä übärä Värschtand > medä | ||
| vor | vor | (unbetont > voor betont) 1) vor dr Türä, vorem Huus, vor Mittaag, vor ä Tisch, vor miär, vor dr zuächä 2) vor drüü Jaar, vor medä hundärt Jaar, vor Chiläs, vor dr Schuäl, vor em Ässä, Viärtel vor Drüü, vor ärä Schtund 3) vor Chelti, vor luuter Giit, vor Lachä, vor Dümmi, vor Täubi 4) vor ä Richter vor ä Gmeindraat 5) vornä: vor ihn vor-n-ä vornä anä (vor ihn hin) > voorä vors: vor das vors Huus vors Bett vors Gsicht vors Gricht vorum: (foräm, forem) vor dem, vor ihm .. vorum Ässä, vorum Heuä, vorum sälbär, vorum ä Jaar, vorum zuächä |
| Dialekt: | medä |
| Deutsch: | mehr als |
| (alt: mehr denn) medä gnuäg medä sauft medä 100 Jahr medä di Halbä medä lang (lang genug) medä graad (stramm) medä miäsig (mit Miäs abgedichtet) nu medän äs maal (mehrmals) ja nu medä (ja gewiss, noch mehr als das) | |
| Dialekt: | aaschnerzä |
| Deutsch: | anschnauzen |
| Stöösler-Gedicht: wiit hindärä hends müässä z Chilä is Taal, und aagschnerzt heds dr Pfarr nu medän äs maal! > schnerzä | |
| Dialekt: | ee |
| Deutsch: | eher |
| mhd ê(h) är hed ee nu mee druuf gschlagä ee medä nüüd ee wedär nüüd äsoo gseesch äs ee scho ee > endär | |
| Dialekt: | gnuäg |
| Deutsch: | genug |
| mhd genuog äs isch gnuäg äs gnuäg as Bach gnuäg Heu dundä medä gnuäg Hesch gnuäg Heu? - Ja, i gibä nu viil am Vee! Pensionierter: I ha nüüd gnuägärs wedär Tääg! (neu gnüägänd) Äs gid nüüd gnuägärs wedr Gäld, nur isch äs lätz värteilt! | |
| Dialekt: | Halbä |
| Deutsch: | Hälfte |
| ä Halbä (Liter) äs sind medä di halbä daa | |
| Dialekt: | miäs |
| Deutsch: | |
| äs isch miäs (medämiäsig): Balken und Moosdichtung passen aufeinander | |
| Dialekt: | numedä |
| Deutsch: | noch mehr als, sogar |
| und aagschnerzt hed ärs numedän äs maal! numedä di Altä gand driuusä! auch: numedigs: ds Rasäli hed allnä Duu gseid, si tüäg das numedigs am Herrgott! > medig | |
| Dialekt: | sauft |
| Deutsch: | sehr, gut, leicht |
| mhd sanfte (nhd sanft, engl soft) magsch äs träägä? sauft! hesch gnuäg? medä sauft! hesch äs ghöört? sauft han is ghöört! chasch ds Gedicht ussä? sauft! | |
| Dialekt: | übär |
| Deutsch: | über |
| ahd uber (UW heute noch ubär!) mhd über 1) örtlich: übär d Brügg gaa übär d Fluä (seilriitä, mässä) übärs Land übär ä Chopf übärs Huus übärs Chrüüz übär ä Bäärg D Schmalaui isch übärundä, ds Fäldmoos isch übärobä und übärhindä, d Hööchweid isch au übärobä, abär übärvoor 2) schätzungsweise: übär Aug, übär d Fuuscht, übär d Hand mässä 3) zeitlich: übär Nacht füüf übär ölfi (11.05 Uhr) tagsübär übärs Jaar übärmoorä übär die andär Wuchä Über waas sött ä Pfarr niä predigä? - übär ä Schtund! 4) geistig: übär (ei)nä lachä übär öppis redä übär öppis tuä übärs lachä 5) zu hoch: übärs Boonäliäd übärs Värmögä übärä Värschtand > medä | |
| Dialekt: | vor |
| Deutsch: | vor |
| (unbetont > voor betont) 1) vor dr Türä, vorem Huus, vor Mittaag, vor ä Tisch, vor miär, vor dr zuächä 2) vor drüü Jaar, vor medä hundärt Jaar, vor Chiläs, vor dr Schuäl, vor em Ässä, Viärtel vor Drüü, vor ärä Schtund 3) vor Chelti, vor luuter Giit, vor Lachä, vor Dümmi, vor Täubi 4) vor ä Richter vor ä Gmeindraat 5) vornä: vor ihn vor-n-ä vornä anä (vor ihn hin) > voorä vors: vor das vors Huus vors Bett vors Gsicht vors Gricht vorum: (foräm, forem) vor dem, vor ihm .. vorum Ässä, vorum Heuä, vorum sälbär, vorum ä Jaar, vorum zuächä | |