Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
disä	dieser da der andere	nüd deer, disä!
disämaal	das andere Mal	> dimaal
disäwägät	auf anderem Weg	nüd deräwägät, disäwägät! schwanger, in anderen Umständen: si isch disäwägät!
disälb	dieselbe, diese da	disälb chund mer nümmä is Huus inä
disälbä	dieselbe(n)	wo sind etz disälbä? (Sachen, Leute, Dinge) > dässälb
disärnig	von der anderen Sorte	disärnig Birä
disäs	das andere	nüd daas, disäs!
änä	jener	äni, änäs (Illgau: äni Wuchä = letzte Woche) > drsälb, disälb, dässälb
andär	andere	dr andär Schuä, di andär Siitä, äs anders Hämli (frisch), andäri Jaar, ganz än andärä > disä, disi
daas	das, dieses	(mit Betonung) daas da, nüd dises! daas Wättär!a daas han i etz ä nüd dänkt daas hed etz nu gfäält daas und disäs
deer	der, dieser	(betont) deer Rauch! deer Schnee! deer Gschtank! deer Sunntig, nüd disä = dieser Sonntag, nicht der nächste
di	dort drüben	diänä, diappä (da hin­unter), dimaal: vor einiger Zeit, damals, jüngst (diesmal = jenesmal) dimaal bin i z Züri gsii dimaal hends das nu ghaa im Ladä > disä
eituä	gleichwertig, gleichgültig	“eines Tuns” söll i daas ader disäs nää? - das isch miär eituä! oordäli eituä! haareituä!
für	für	ahd furi mhd vür > füür, vor, voor zugunsten: für di Aarmä Seelä eis für miich und eis für diich für daas und für disäs für nüüd und widär nüüd für waas ächt? Füränand
gad	gerade	gad etz gad änu gad ä Frankä i chumä gad äs isch gad Zwölfi gad oordäli rächt gad as guät as disäs (gleich gut)
mee	mehr	mee! ä chli mee mee wedär disä mee as nüd (öfters) öppis meers (etwas besseres)
sälb	selbe	mhd selp vo där sälbä Sortä = von der gleichen, oder: von der berüchtigten Sorte >? därsälb, dassälb, disälbä, drsälb
schtillnär	stiller	das Gööfli isch viil däs schtillnär weder disäs!
Teil		mhd teil ä Teil zum Teil ä kä Teil (sehr wenig) kä Teil Schnee we früänär (ä) Teil Lüüt sägid daas und (ä) Teil disäs Aateil: Anteil Abteil: Abteil
värhiijä	zerfallen, zerstören	äs Bei värhiid (Bein gebrochen) mhd ferheie (Notker) Öppis nach Ooschtärä hed dr Pfarr dr alt Schriinärli troffä und hed ä gfraagt, öb är d Ooschtärä scho gmacht heig,da hed disä gfraagt: jää, isch si värhiid? - Ich ha ä altä Maa gfraagt, wes um öppä gang, dä hed är gseid: nümmä äso guät, mä tuäd äso langsam värhiijä!
wägät	wegs, wegen	in bestimmter Art und Weise > halbä-, disä-, dr breitä-, dr langä-, dr chuurzä-, dr gleitigä-, dr grobä-, dr nüüä-
Zappii	Sapine, Hacke, Karst	(gross für Trämel) aus ital zappa, zappone, zappino, Ds Wagnärs Schmiid hed einisch eim müässä ä frischä Schpitz machä am Zappii, är hed um ä värcheert anägmacht, und disä heds eerscht gmerkt bim Bruuchä!