Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
---|---|---|---|---|
Bott | Bote | ahd boto > Haupt-, Uuf-, Rächts-, allpott, 12 Botten | ||
Bott | Angebot | äs Bott machä | ||
Bott | Bote der Urschweiz (Zeitung SZ) | hesch dr Bott gläsä? dr Bott chund allpott (und etz nu allpöttär!) | ||
bott | Schuldanzeige, Schuldeneinzieher | |||
Bottäbrood | Trinkgeld für gute Nachricht | |||
all | alle | all Taag all und ei Taag all und eis maal (jedesmal) all Jaar all Sünntig all Mannä, alli Frauä, alli Goofä dur all Bödä durä (um jeden Preis > übäraal) alls Cheibs, allä Cheibs, allä Chabis, allä Tüüggärs (alles mögliche) alli Längi, alli Wiiti (sehr lang, sehr weit) a allnä öppis gää alls isch värbottä alls adär nüüd allämaa (a alläm aa, allum aa) allem Anschein nach allumaa chunds gu rägnä | ||
allpott | ständig, die ganze Zeit | allpott rägnäts nüd allpott, allbott = zu jedem Aufgebot > Bott | ||
bbottä | geboten | (> büütä) Si hend is scho drüümal värchünt! - hed niämärt mee bottä? (Zingälär zu einem Heiratslustigen) | ||
Branggä | Branke, Bottich, Getränkebehälter: | ein Threnk Branggen mhd prange | ||
Bucki | Gefäss | äs Bucki anderorts Bucke = Weinkufe, Waschzuber (Bütte, Bottich) | ||
büütä | bieten, anbieten | ahd biotan mhd bieten Handel: was büütisch? Staat: Poliziischtund büütä > Bott, bottä, uufbüütä kirchlich: es soll ein Kilchherr den Tag büten | ||
Gebott | Gebot | mhd gebot di zächä Gebott (Gebötter) uufsägä > Bott | ||
Hauptbott | Generalversammlung | |||
Landbott | Landbote | (amtlicher Bote),Aufgebot für das ganze Land | ||
Rächtsbott | Rechts bot im Amtsblatt, Verkündigung von Wegrechten | |||
Schtückli | Stücklein | Land (Parzelle), Musik und Theater, Konditoreistückli, Bubenstreich (äs Schtückli bbottä) UR NW Stickli GL BLS Stiggli | ||
übärbüütä | überbieten | > büütä, undärbüütä, übärbottä | ||
Uufbott | Aufgebot | alt Aufbott(“Das letzte Aufgebot”) > uufbüütä | ||
uufbüütä | aufbieten | zu einer Pflichtleistung (Militär, Wuhr, Not .. ) uufbottä | ||
värbottä | verboten | Dr Kaplan Costa hed mr einisch värzellt, wen är mid em Bischof Caminada eebig kriägät heig,är isch bim värzellä endär leeb wordä und hed zletscht gseid: deer Bischof könnt i töödä - abär isch värbottä! | ||
värbüütä | verbieten | mhd verbieten 1339 so soll man ihn verbieten > värbottä | ||
Winkäl | Winkel | (-ul) älter: Wiichel 1558 wie heimlich Gmeynden und Winkel-Rätt verbotten sind | ||
zächä | zehn 10 | zächä Fingär, zächä Zechä, zächä Gebottnahe am Aussterben > zääni, Zechä, driizächä | ||
Zübär | Zuber, Zober | mhd zuber Gefäss mit 2 Handhaben Gelte, Bottich | ||
Zwölfbott | Apostel | 1315 wie ein Zwölfbottentag 1480 die lieben XII Poten Sant Philipp und Jacob |
Dialekt: | Bott |
Deutsch: | Bote |
ahd boto > Haupt-, Uuf-, Rächts-, allpott, 12 Botten | |
Dialekt: | Bott |
Deutsch: | Angebot |
äs Bott machä | |
Dialekt: | Bott |
Deutsch: | Bote der Urschweiz (Zeitung SZ) |
hesch dr Bott gläsä? dr Bott chund allpott (und etz nu allpöttär!) | |
Dialekt: | bott |
Deutsch: | Schuldanzeige, Schuldeneinzieher |
Dialekt: | Bottäbrood |
Deutsch: | Trinkgeld für gute Nachricht |
Dialekt: | all |
Deutsch: | alle |
all Taag all und ei Taag all und eis maal (jedesmal) all Jaar all Sünntig all Mannä, alli Frauä, alli Goofä dur all Bödä durä (um jeden Preis > übäraal) alls Cheibs, allä Cheibs, allä Chabis, allä Tüüggärs (alles mögliche) alli Längi, alli Wiiti (sehr lang, sehr weit) a allnä öppis gää alls isch värbottä alls adär nüüd allämaa (a alläm aa, allum aa) allem Anschein nach allumaa chunds gu rägnä | |
Dialekt: | allpott |
Deutsch: | ständig, die ganze Zeit |
allpott rägnäts nüd allpott, allbott = zu jedem Aufgebot > Bott | |
Dialekt: | bbottä |
Deutsch: | geboten |
(> büütä) Si hend is scho drüümal värchünt! - hed niämärt mee bottä? (Zingälär zu einem Heiratslustigen) | |
Dialekt: | Branggä |
Deutsch: | Branke, Bottich, Getränkebehälter: |
ein Threnk Branggen mhd prange | |
Dialekt: | Bucki |
Deutsch: | Gefäss |
äs Bucki anderorts Bucke = Weinkufe, Waschzuber (Bütte, Bottich) | |
Dialekt: | büütä |
Deutsch: | bieten, anbieten |
ahd biotan mhd bieten Handel: was büütisch? Staat: Poliziischtund büütä > Bott, bottä, uufbüütä kirchlich: es soll ein Kilchherr den Tag büten | |
Dialekt: | Gebott |
Deutsch: | Gebot |
mhd gebot di zächä Gebott (Gebötter) uufsägä > Bott | |
Dialekt: | Hauptbott |
Deutsch: | Generalversammlung |
Dialekt: | Landbott |
Deutsch: | Landbote |
(amtlicher Bote),Aufgebot für das ganze Land | |
Dialekt: | Rächtsbott |
Deutsch: | Rechts bot im Amtsblatt, Verkündigung von Wegrechten |
Dialekt: | Schtückli |
Deutsch: | Stücklein |
Land (Parzelle), Musik und Theater, Konditoreistückli, Bubenstreich (äs Schtückli bbottä) UR NW Stickli GL BLS Stiggli | |
Dialekt: | übärbüütä |
Deutsch: | überbieten |
> büütä, undärbüütä, übärbottä | |
Dialekt: | Uufbott |
Deutsch: | Aufgebot |
alt Aufbott(“Das letzte Aufgebot”) > uufbüütä | |
Dialekt: | uufbüütä |
Deutsch: | aufbieten |
zu einer Pflichtleistung (Militär, Wuhr, Not .. ) uufbottä | |
Dialekt: | värbottä |
Deutsch: | verboten |
Dr Kaplan Costa hed mr einisch värzellt, wen är mid em Bischof Caminada eebig kriägät heig,är isch bim värzellä endär leeb wordä und hed zletscht gseid: deer Bischof könnt i töödä - abär isch värbottä! | |
Dialekt: | värbüütä |
Deutsch: | verbieten |
mhd verbieten 1339 so soll man ihn verbieten > värbottä | |
Dialekt: | Winkäl |
Deutsch: | Winkel |
(-ul) älter: Wiichel 1558 wie heimlich Gmeynden und Winkel-Rätt verbotten sind | |
Dialekt: | zächä |
Deutsch: | zehn 10 |
zächä Fingär, zächä Zechä, zächä Gebottnahe am Aussterben > zääni, Zechä, driizächä | |
Dialekt: | Zübär |
Deutsch: | Zuber, Zober |
mhd zuber Gefäss mit 2 Handhaben Gelte, Bottich | |
Dialekt: | Zwölfbott |
Deutsch: | Apostel |
1315 wie ein Zwölfbottentag 1480 die lieben XII Poten Sant Philipp und Jacob | |