Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
au	auch	mhd ouch ich wett au! chuusch au? was hesch au? Äs sind einisch zwei Müüsli gsii,eis grau und das andär au! LU ou
Au	Au	mhd ouwe siehe Lustnau, Richisau, Gersau > Euw, Gau
ä	auch	är isch ä nu ggangä! bisch ä scho daa? > au
aagleid	ausgebreitet	si hend Mischt aagleid
äbnä	ausebnen	äbnid, äbnid! vo dem isch dr Namä Äbnät choo!
Alpvogt	Aufseher	Aufseher über die Alpen der Oberallmeind
Appäluägärli	Aussichtspunkt	appä, Guugähüürli, Waart
ärchiimä	aufkeimen, wieder genesen	bisch ärchiimät?
ärliidä	aushalten	nüd zum ärliidä, nüd ärlittä Meister zum Knecht: äs ärliid da nur nu einä är und iich gaa nüüd! > värliidä
ärlinggsä	auf listige, trügerische Art erwerben
ärthaa	aufrechthalten	d Bei ärthend mi nümmä! entgegenstemmen magsch nu ärthaa? > värthaa -
ärtlimmä	auftauen	lugg, locker OW ertlimme
aschpig	aus Eschenholz	aschpis Laub
äsoo	auf diese Weise, dermassen	äsoo muäsch äs machä, nüd anderisch! jä äsoo? äsoo lang äsoo schöön äsoo schwäär
Auä	junges	mhd ouwe
Aug	Auge	Aug vo Aug gsee
Augä	Augen	beedi Augä
Augäblick	Augenblick
Augäbraawä	Augenbrauen	auch Augäbroon mhd ouge brâ
Augädeckel	Augendeckel
Augäliid	Augenlid
Augämääss	Augenmass	ds Augämääss holä (Aprilscherz)
Augäschiin	Augenschein nehmen
Augätrachter	Gerstenkorn im Auge
Augätrooscht	Augentrost	(Heilpflanze)
Augäwasser	Tränen	mhd ouge wazzer
Augäzigär	Augenschleim
Augschtä	Monat August	im Augschtä Mitti Augschtä Ändi Augschtä mitte ougsten Augstenauch Abk. Augustus: vgl Augst BL, Kaiseraugst AG, Augstenthal (Aosta)
Bhänki	Aufhängvorrichtung, Angel	(für Türen, Fenster)
Bibäli	ausgeschlüpfte Hühnchen, Kücken
Blächäschtangä	Aufhängestange
Blenäuggi	Augenblende	überlange Augenbrauen, blienaug
blenäugglä	Augen zudrücken, verliebt schauen
Braaä	Augenbrauen	(auch Braamä, Braan) Kante am Holz dr Braa(m)ä nää mhd brâwe
Brand	Ausschlag, innere Schädigung, Blutvergiftug, grosser Durst
buächis	aus Buchenholz	buächis Holz, Buächis
büüchlägsä	auf dem Bauche liegend schlitteln	> riitlägä
Gchömm	Aufmachung Gekomme, Daherkommen	daas Gchömm!
chrängälä	aufwickeln
Chündi	Auskunft	wer weiss d Chündi? = wer kennt den Weg?
deräwägät	auf diese Art, solcher Art	deräwägät muäsch mr nüd choo! ä deräwägät isch das!
Dings zeerä	auf Borgen hin leben	(das Essen verzehren)
disäwägät	auf anderem Weg	nüd deräwägät, disäwägät! schwanger, in anderen Umständen: si isch disäwägät!
dräätig	aus Draht gemacht
düüssälä	auflauern, spionieren	mhd tûzen
einärsmaal	auf einmal, plötzlich	einärsmaal heds tätscht einärsmaal isch ggangä
Eu, Euä	Au, Aue, Euw
Faleetli	aus Jux, zum Spass	zum Faleetli = (Studentensprache)
Flaarz	Augenschleim	Flaarz i dä Augä värflaarzät BE Flirz (im Zürcher Oberland: Flaarz = längliches Flachhaus) > Flärä
Flick	aufgenähter Flecken	GL, BS Fligg
fotzlä	ausfransen gfotzlät, Gfotz
uuffüärä	aufführen
uusfüärä	ausführen
fuchsä	auf Fuchsjagd gehen	gu fuchsä > fuxä
uusfüllä	ausfüllen
uufändand	aufeinander
uusänand	auseinander
ussäfüür	aussen
Füürliächt	Aussenlampe
uusgää	ausgeben
Ggäädärmanndli	ausgemergeltes Männlein	> Aadärä
Gchömm	Aufmachung, Daherkommen	äs värruckts Gchömm
Geubsch	Aufschrei	anderwo: Göiss, Geups > güüssä
uusgrabä	ausgraben
Gusläraabig	Auskehr	> Schloffätanz
Güüss	Aufschrei	mhd güns anderswo Göiss, Geubsch, Gänz
güüssä	aufschreien	mhd gunseln = winseln , wehklagen Won einä nüd glaubt hed as Telifon, hed im das einä ärchläärt: dänk diär ä langä Hund vo hiä bis uf Schwiiz uusä,wännt im hiä uf ä Schwanz trampisch, güüssät är z Schwiiz ussä!
uushäälä	ausgleiten	äs hed mi uusghäält > värtschlipfä
haargliich	aufs Haar gleich
Hänki	Aufhängevorrichtung	vgl Familienname Hänggi > Bhänki, Ghänk, Wöschhänki
heitärä	aufhellen	äs heitärät scho!
heitärlacht	aufhellend, blond
hindäräluägä	aufpassen
hölzig	aus Holz gemacht, hölzern	mhd holzin (früher fast alles Küchengeschirr), we im ä hölzigä Himmel: ziemlich unordentlich und laut hölzig: zähes Gemüse grobhölzig: von grober Art
hööchäwägät	aufgestellt	(nicht liegend)
hörä	aufhören	mhd hören hör! hör einisch! i ha ghört i hörti einisch! Ruf beim Zickänä: Bscheid gää, susch höräd mär! neu: uufhörä, hör uuf! > ghöörä
hützgä	aufstossen, Schluckauf haben
landsfrömd	ausländisch
Luägärli	Aussichtspunkt	mhd luogelin auch Luägätä, Luägisland
gmerchig	aufmerksam
mischtä	ausmisten	(wörtlich, bildlich)
mögä	ausreichen	äs hed si nüd mögä värträägä
montiärä	aufstellen	frz monter
nachänää	ausbilden
nachänää	auslernen
nachäweermä	aufwärmen
nüäfär	aufgeweckt
nüüäwägät	auf neue Art
obsi	aufwärts	äs gaad obsi (wörtlich, bildlich) obsi und nidsi äs chund mr alls obsi (Brechreiz) Obsifrisuur (aufgesteckte Haare), Obsinaasä (Stupsnase)
Ofäguggis	Auflauf	(Gümel, Schnitz, Speck)
oordäli	ausgerechnet	muäss das etz oordäli sii? - oordäli preziis etz!
Orhaan	Auerhahn	ahd orhan, mhd urhan
Plagööri	Aufschneider	frz blaqueur
ploonät	aufgedunsen	Kinn und Hals ineins
Rüässel	aufbegehrendes Mädchen	mhd rüezel (Rüssel, Schnauze)
rüässlä	aufbegehren, herumwirbeln	> rüüssig
Ruschtig	Ausrüstung	(für Handwerker) d Ruschtig nüd värgässä! > Alpruschtig, Plundär
rüüssig	aufgebracht
schinkächlopfä	auf den Schinken hauen	> Tschambum
värtschlipfä	ausgleiten	(vgl. schlüpfrig) > uushäälä
Schnoorz	Ausguss einer Kanne, Vorder- oder Hinterteil eines Schiffes	neu auch bei Autos, Schuhen, Schmollmaul (Wort gebildet aus Schnauze > Schnorä) Mz Schnöörz Verkl. Schnöörzli
Schpargimänt	Ausflüchte, Sträuben	ital spargimento
Abschräpfä	Auskehr	(Illgau)
schtöffig	aus Tuch	äs schtöffigs Ditti > tüächig
Schtorzä	Ausguss	dr Schtorzä obsi haa: unterlegen sein
Schtuälriitä	auf zwei Stuhlbeinen schaukeln
schtüürzänä	aus Sturzblech, nicht aus Holz	ä schtüürzänä Chängel, Züber vgl. Familienname Stürzner, Stürzinger
Tafärä	Aushänge-Schild	(von Taverne: Verkaufsladen, Wirtshaus)
usinnig	ausserordentlich	usinnig gschiid > Unsinn
übärhaa	auf dem Herd haben	i ha scho öppis übär, Gumäli übärghaa
uf	auf	mhd ûf > ufä, ufärä, ufs, uuf, uufä 1) hin, nach: uf Schwiiz uf Züri uf Eirollä uf Poscht uf d Chilbi uf d Alp uf d Siitä (vgl. Ufhusen LU, Aufiberg SZ) 2) oben: uf dr Alp uf d Achslä nää uf d Schoos nää uf em (um) Dach uf em Trochnä uf em Chopf uf eim obä uf dr Muur (vgl FN Aufdermaur - Ufdärmuur) 3) Zweck: uf Dings uf än Aart uf all Fääl uf ei Tätsch ufs Woort 4) Zeit: uf di Füüfi uf Wiänächtä uf Nüüjaar uf d Lengi uf einisch uf eismaal uf drüü zellä 5) Versch. uf ä Magä schlaa ufs Gmüät gää uf eim haa
ufä	auf den	(uf ä ..) ufä Tisch ufä Buuch ufä Rüggä ufä Schooss ufä Wiis und Aart ufä Magä schlaa ufä Chlaus chuusch äs übär
ufänand	aufeinander	ufänand uufä ufänand uufpassä ufänand leggäufänand obä = eng gedrängt, dicht beieinander
ufärä	auf einer	(ufär ä) ufärä leitärä ufärä obä ufärä chilbi
ufs	auf’s, auf das	ufs Dach uufä ufs Brood schtriichä ufs Muul schlaaufs Bett liggä ufs Ässä uufä ä Schnaps ufs Fäscht uufä ä Süüoornig
umägsee	Aussicht haben	det obä gseet mä umä!
umälitzä	aufstülpen	d Tschööppä abziä und d Eermel umälitzä!
undäreinisch	auf einmal, plötzlich, unversehens
us	aus	ahd,mhd ûz engl out > usäm, uus, uusä, ussä, ussär 1) us dä Bärgä, us dä Alpä, us dr Schuäl, us Ängland, usem Tüütschä 2) us Holz, us Iisä, us Tuäch 3) us Liäbi, us Teubi, us Füüli, us Dümmi
usäm	aus dem	usäm Gadä, Sack, Gäntärli, Bett, Huus, Wääg (> uswääg)
usänand	auseinander	- gaa, -ghiijä, -laa, -nää,- zeerä > inänand, midänand
ussä	auswendig	(ussä chönnä, leerä, singä, uufsägä, wüssä)
ussächönnä	auswendig können	(Gedicht aufsagen, Lied singen)
ussädraa	aussendran	> innädraa
ussäfüür	aussenherum, ausserhalb	> innäfüür
ussälaa	auslassen, unterlassen	neu usslaa > uuslaa
ussäleerä	auswendig lernen
ussänachä	aussenherum	(z. B. in Schwyz) > innänachä
ussäumä	aussenherum, aussenseitig	> innänumä
ussärt	aussert
usslaa	auslassen, nicht berücksichtigen	auch: ussälaa
Ussland	Ausland	mhd uzlendisch
uuf	auf	mhd ûf, engl up uuf und äbä (ganz eben) uuf und äändli (genau so) uuf und drvoo (auf und davon) Türä uuf! (aufmachen!) bisch uuf? (aufgewacht, aufgestanden) UR üf NW uif > Uuf-, uufä
Uufbott	Aufgebot	alt Aufbott(“Das letzte Aufgebot”) > uufbüütä
Uuffaart	Auffahrt	(Himmelfahrt, Alpfahrt) BE Uffert > Abfaart
Uuflaag	Auflag	a) Abgabe für Auftrieb von Vieh auf die Allmeind anderswo Alplag b) Ämter-Auflag: Abgabe bei Übernahme eines Amtes (Beamten-Steuer)
Uuflauf	Auflauf	in der Küche, in der Politik Spontanversammlung > Putsch
Uufputz	Aufputz, Mauerverkleidung, Kleiderpracht
Uufregig	Aufregung
Uufrichti	Aufrichtefest für eine neues Gebäude
Uufsatz	Aufsatz	Verfügung 1440 diser Ufsatz soll bestahn, Möbel-Aufsatz, Schüler-Schreibübung > Satz und Sätz, Absatz
Uufzuug	Aufzug, Aufritt, Daherkommen, Lift
uufbaschtä	aufbasten	> baschtä
uufblaasä	aufblasen, aufgeblasen
uufbockä	aufbocken	mit einem Bock aufrichten > Bock
uufbüütä	aufbieten	zu einer Pflichtleistung (Militär, Wuhr, Not .. ) uufbottä
uufchoo	aufkommen, üblich werden	sid as das Schtäärbä uufchoo isch, chönnt mä allpott draa choo! gedeihen: diä Bäum sind schöön uufchoo gesund werden: är isch widär uufchoo
uuffaarä	auffahren	> Uuffaart
uufgaa	aufgehen	äs gaad uuf: d Sunnä, d Türä, dr Chuächä, d Rächnig
uufgänds	aufgehends	Mondes (ungünstig für Holzschlag, Mistauslegen, Gümelsetzen usw) > nidsigänds, obsigänds
uufghiijä	aufgehen	wenn etwas Verschlossenes sich öffnet wider Willen: d Türä, d Buurdi, ds Runggäli, d Züpfä isch uufghiid
uufgleid	aufgelegt	ä Salbi uufgleid,im Gemüt uufgleid zum juuzä
uufhaa	aufhalten	d Händ uufhaa ä Huät uufhaa hend än uuf! (den Dieb) dr Schnee hed ds Wachsä uufghaa
uufhauä	aufschneiden, öffnen, rüsten	(Stauden)
uufleggä	auflegen	Salbe, Verband > uufgleid -
uufliggä	aufliegen	im Gemüt äs liit mr uuf, isch mr uufglägä
uuflöösä	auflösen	Knopf, Abmachung, Rätsel
uufmachä	aufmachen	1530 wer das Holz nit uffmacht und zusamen huffet (geschlagenes Holz aufrüsten), glismäts widär uufmachä (auftrennen), nassä Bodä uufmachä (trocknen), Seil wieder aufrollen (öffnen > uuftuä)
uufnää	aufnehmen	etwas vom Boden auflesen, ein Kirchenopfer aufnehmen, jemanden in einen Verein aufnehmen, kleinen Kindern und alten Pflegebedürftigen die Windeln machen, Boden feucht reinigen alt: einen Beschluss fassen 1531 haben ufgenommen
uufrüschtä	aufrüsten	Holz im Wald (> uufmachä), Bett zum Bezug
uufruumä	aufräumen, wegräumen
uufsägä	aufsagen	in der Schule ein Gedicht, die 10 Gebote mhd absagen
uufschiässä	aufschiessen, schnell spriessen, aufspringen
uufschlaa	aufschlagen	ein Ei, eine Nuss, den Kopf, die Preise
uufschpilä	aufspielen	Musik machen zum Tanzen
uufschtaa	aufstehen	vom Boden, vom Bett, vom Stuhl > abschtaa
uufschtreckä	aufstrecken	in der Schule Finger oder Hand
uufsetzä	aufsetzen	1480: beschliessen neu: Hypotheken > Uufsatz
uufsii	auf sein, wach sein	dörfed mr nu ä chli uufsii? > umäsii
uufsitzä	aufsitzen	auf den Wagen, Schlitten >?absitzä
uufteilä	aufteilen	> abteilä, undärteilä
uuftischä	auftischen	> abtischä
uufträägä	auftragen	Essen auf den Tisch, Auftrag geben > abträägä, iiträgä
uuftrännä	auftrennen	Kleider, Naht, Strickwaren
uuftriibä	auftreiben	auf die Alp,aufblähen, neu beim Fliegen > ii- uus-
uuftrumpfä	auftrumpfen	beim Jass, sonst im Wettstreit
uuftuä	aufmachen, öffnen	Türe, Fenster, Mund, Augen, Ohren, Kleider auftrennen, Garten aufbrechen, Geschäft eröffnen, Strasse von Schnee räumen, der Himmel wird wolkenfrei (äs tuäd uuf) tuä d Augä uuf! käs Muul uuf­tuä (zum Singen, zur Begrüssung) 1530 einanderen den Weg uffthun (= durchlassen)
uufwiisä	aufweisen, aufwiegeln, aufhetzen
uufzeerä	aufzerren, aufreissen
uufziä	aufziehen	eine Last am Aufzug, Kinder und Kälber aufziehen, eine Uhr aufziehen d Milch la uufziä ass mee Niidlä gid
Uurochs	Auerochs	vgl. Auerhahn > Orhaan
uus	aus, heraus	mhd ûz UR üüs NW uis zum Huus uus zum Hüüsli uus d Chilä isch uus d Schuäl isch uus (beendet) > uusä
Uus-cheer	Auskehr, Schlusstanz
Uusdeerig	Ausdörrung	alt für Tuberkulose usw. > Uuszeerig
Uuslumpätä	Ausklang, Kehraus	(Fest, Fasnacht) > uuslumpä
Uusreed	Ausrede	ä fuuli Uusreed
Uusschiässät	Ausschiessen
Uusschlaag	Ausschlag, Hautkrankheit, Erbausschlag	> Zuäschlaag
Uusschtiich	Ausschtich	bei den Schützen: wer den anderen aussticht
Uusschuss	Ausschuss	(Kommission) neu: Abfallware
Uuswiichi	Ausweiche	Mz Uuswiichänä
Uuszeerig	Auszehrung	> Uusdeerig
Uuszuug	Auszug	a) Auszug aus der Kirche b) im Militär: Landsturm 16-40 Jahre > Landweer c) schriftlich: Kurzfassung von einem längeren Bericht
Uuswääg	Ausweg
uusalpä	ausalpen, aufhören, konkurs gehen	är hed uusgalpät
uusamtä	aus dem Amt fliegen	är hed uusgamtät
uusässä	ausessen	das muäs uusggässä sii!
uusblaasä	ausblasen	(Feuer, Kerze)
uusbringä	ausbringen, an den Tag bringen	> uus-choo, uusächoo
uuschlopfä	ausklopfen, auf den Hintern geben	> uustätschä
uus-chnöötschä	ausquetschen	(wörtlich, bildlich)
uusdingä	ausbedingen
uuschündä	auskünden	(amtlich ausrufen) äs isch uuskünt
uusdrückä	ausdrücken	(Eiterbeule, nasse Wäsche) neu: Gedanken
uusfätschä	auswickeln	(Wickelkind, Wadenbinden)
uusfrässä	ausfressen
uusgaa	ausgehen	(Haare, Flecken) neu: in Ausgang gehen > uusägaa
uusgää	ausgeben	äs gid nüüd uus = es ergibt nichts (Arbeit, Geld) > uusägää
uusghiijä	ausfallen	(Haare, Zähne, Nägel .. ) > uusäghi­ijä, uusgaa
uusgläärt	ausgeleert
uusgleert	ausgelernt
uusgsee	aussehen	we gseesch au uus! anderswo: driigsee
uusgseppälät	ausgeseppelt, konkurs gegangen
uushäälä	ausgleiten	mhd hâlizen äs hed mi uusghäält > hääl
uushaarzä	ausharzen	Schreinerholz,bis Ende Fest ausharren
uushälffä	aushelfen, zu Hilfe gehen
uushelsä	aussteuern	(Patengeschenke)
uushöölä	aushöhlen	neu: Abbruchhaus ausräumen flätt uusghöölt
uushuusä	aushausen, konkurs gehen, Haus und Heim verlieren	Lunzi Betschart besass die Zinglen bis er ausgehauset
uusjaarä	ausjahren, zu Ende gehen, Dienst verlassen
uusläärä	ausleeren	> uusgleert
uuslachä	auslachen	> pflantärä
uusläsä	auslesen, sortieren	Bücher zu Ende lesen: dini Büächär mag mä ja niä uusgläsä!
uuslauffä	auslaufen, leer werden	neu: Uusläuffär
uusliirä	ausleiern	Radachse ausgedient flätt uusgliirät -
uuslumpä	auslumpen, letzter Tanz, konkurs gehen	> z Lumpä ghiijä
uuslöösä	ausschütten	Schuld ablösen
uusmääjä	ausmähen	(Reste am Rand) > nachämääjä
uusmachä	ausmachen, Bohnen enthüllen, rechnen	äs macht nüüd uus Handel abschliessen: das müänd är sälbär uusmachä Innenausbau machen äs isch nu nüüd uusgmacht
uusmässä	ausmessen	Getränke (Milch .. ) nach Mass ausgeben 1502 wer bi Mäss verkouft und usmisset
uusmischtä	ausmisten	(wörtlich, bildlich)
uusnää	ausnehmen	ausweiden, Nest plündern, Geheimnis entlocken
uusphackä	auspacken	(wörtlich, bildlich)
uuspflantärä	auslachen, Zunge zeigen, mit Grimassen verspotten	Illgau: värpflantärä > pflantärä, antärä
uusplampä	ausschwingen	(Glocken), Fest aus­gehen lassen, letzte Vergnügungen neu: ausfesten
uusplaudärä	ausplaudern, nicht verschweigen
uusrächnä	ausrechnen	uusgrächnät!
uusränkä	ausrenken	(Arme, Achsel, Fuss .. ) uusgränkt > iiränkä
uusredä	ausreden, abraten	> iiredä
uusrichtä	ausrichten, Mitteilung machen, etwas zustande bringen, Milch ausmessen	> iirichtä
uusrüäffä	ausrufen	(Marktschreier, amtlicher Ausrufer), neu: schimpfen
uusrüärä	auswerfen	(an der Fasnacht: Feuersteine)
uusruckä	ausrücken
uussägnä	aussegnen	der Wöchnerinnen (jetzt ersetzt durch Dankgebet)
uusschlaa	ausschlagen	Rosse, Bäume, Erbe, Haut ..
uusschlaaffä	ausschlafen
uusschlüüffä	ausschlüpfen	Kücken aus den Eiern, kleines Getier aus dem Boden, neu: d Värsichärigä tüänd nu gäärä uus-schlüüffä usem Gschiirr!
uusschpeuzä	ausspucken
uusschtäärbä	aussterben	uusgschtoorbä
uusschtopfä	ausstopfen	uusgschtopft
uusschtüürä	aussteuern, bisherige Verpflichtung ablösen	die Töchter mussten eine Aussteuer (Möbel, Kleider) in die Ehe bringen
uustätschä	auf den Hintern geben	> uus-chlopfä
uusträägä	austragen	ein Kind, ein Gewand, die Zeitung > iiträägä
uustriibä	austreiben	(den Teufel, schlechte Gewohnheiten)
uustuä	austun, ausbreiten	(Mist, Gülle),ausgraben (Erdfrüchte),entfernen (Bäume, Unkraut),einebnen (Mütschen) > iituä, uusätuä
uuswiichä	ausweichen	> Uuswiichi
uuszalä	ausbezahlen	dr Nutzä uuszalä äs hed si nüd uuszalt
uuszeerä	ausreissen	(Unkraut, Wurzeln, Zähne) > abzeerä, Uuszeerig
uusziä	ausziehen	Zähne, Nägel Schaaf uusziä: aussondern nach Besitzern neu: fortziehen > abziä (Kleider)
uusziilä	ausgrenzen	1548 ein Friberg uszilen > Ziilä
uuszoonä	auszonen	neu sehr wichtig
uusä	aus, heraus	mhd uzhin 1555 usshingfüert uusä! (hinaus!) zum Huus uusä zum Pfeischter uusä uusä übärchoo (Herausgeld bekommen, zuviel Herausgeld bekommen) > usänand
uusäbäckä	auspickeln, ausgraben
uusäwärts	auswärts	auch usswärts
värchündä	auskünden, öffentlich mitteilen	1500 do uns verkünt was 1651 Kündbuch SZ
värliidä	aushalten, ertragen	mhd verliden är mag viil värliidä si värliidid das gaar nüüd äs värlitti da nüd viil! äs hed nümmä viil värlittä! bi derä Chelti värliid mä ä Lismär sauft
värpflantärä	auslachen	(Illgau)
värschwellä	aufschwellen	(Türen, Rahmen) värschwullä
värschwitzä	ausschwitzen	d Gümäl müänd värschwitzt sii, vors i Chällär chömid
värtagä	auf einen anderen Tag verschieben
värtleenä	ausleihen, in Pacht nehmen	> värleenä
värtschlipfä	ausrutschen
voorappä	auf der Vorderseite
wächsig	aus Wachs	wächsägi Cheerzä
ufäwärts	aufwärts, gegen hinauf
Wiiswassär	aufstossendes Wasser	1831: eine grosse Muthaa und Wisswasser in den Källeren unversehens auf Wiesen (Karrenaufstösse bei warmem Wetter, zeigen den Frühling an), übertr. unzuverlässige Sache (auch Widwasser, Wirwasser, Wiswasser)
aazellä	aufsteigend zählen	Aazellä, Böllä schellä, d'Chatz gahd uf Wallisellä.
uufzellä	aufzählen
a	an	a dr Sunnä a dr Muotaa a d Heiteri gaa a d Händ früürä a dr Naasä nää a Wiänachtä a dä Fiirtigä a dr Fasnacht a dr Gmeind (an der Versammlung) a dä Bluämä schmöckä, Wemfall (Dativ) a wem bisch du? a wem isch das Auto? gib s a dä Goofä! gib s a miär! seisch äs a niämerem! a dem gseet mäs nüd aa a allem aa Hau a dr Chatz dr Schwanz ab > a dr, am, an
ä	ein	ä Maa ä Frau ä paar ä chli ä jedä ä Ding ä söläs ä diänigä ä kä Bitz ä lengersi mee ganz ä schöönä > äkä, äwägg, du ä lüügsch! ä bisch än Esel! ä hesch ghaa! ä bisch äs!
ä	ihn	hesch ä gsee? äs hed ä ghaa! mä hed ä ghöört si hend ä!
ä	und	einäzwänzg (einundzwanzig), zweeäzwänzg
ä	den	für ä Vattär für ä Hund für ä Loo vor ä Gmeindraat
ää		Kindersprache: nein, nicht
aa	gemäss, nach	a allem aa, miär aa,mä kännt ä am Model aa, am Redä aa, am Gaa aa, am Juuzä aa
Aabuu	Anbau	äs Aabüüli kleiner Anbau
Aahänkär	Anhänger	(am Lastwagen)
Aahebi	Fester Standort	i gfindä käs Aahebi
Aalauf	Anlauf	än Aalauf nää ohne Anlauf: siehe aahäbligä
Aaleggätä	Anlegung, Kleidung, Gewand	was hesch au für ä Aaleggätä!
Aamääli	Anmal	Spuren von alten Wegen oder Gebäuden anderswo: Muttermal
Aareisig	Einrichtung	Arbeitsvorgang ä schööni Aareisig!
Aasatz	Ansatz	än Aasatz vom änä Baaart Ansatz zur Lösung einer mathematischen Aufgabe: dr Aasatz wäär rächt Lippenbildung zum Trompetenspielen: Aasatz haa, nümmä haa
Aaschiin	Anschein	äs macht dr Aaschiin äs chömm gu rägnä
Aaschtalt	Anstalt	anderswo Armenhaus
Aaschtand	Anstand	Sprung aus dem Anstand, Jagd auf dem Anstand, Aaschtellig
Aazündär	Anzünder	mä müässt nur nu dr Aazündär haa! > Zündär
Aazuug	Bettüberzug	Ziächä neu: Anzug > Kleidig
aabiissä	anbeissen	än aabbissnä Öpfel
aabrännä	anbrennen	d Gümel tüänd etz dä aabrännä sind aabrännt
aabruuchä	anbrauchen	Hesch guäti Voorsätz gmacht fürs nüü Jaar? - Nei, i ha nu die altä, nu nüd aabruucht!
aabüätzä	annähen	büätzä
aabuuä	anbauen
aacheerä	ankehren, anpacken	är weiss wiä aacheerä
aacheerig	ankehrig	gelehrig, geschickt äs aacheerigs Meitli
aachoo	berühren	nüd aachoo am frisch Gmaalätä! bisch aachoo!
aachoo	Feuer fangen	ds Huus isch aachoo! (Schülerdeutsch: das Haus ist angekommen!) “1809 sind 3 Häuser verbrunnen in der Tschalun, weil ein Glarner Enzionen Wurzlen brannte und davon angekommen sind!”
aachoo	angehen, betreffen	wänns uf üüs aachoo wäär
aadingä	andingen, ans Herz legen	(spr. aatingä) si heb mers weis wiä aadinget aatungä: angedungen
aafaa	anfangen	mä sött einisch aafaa wer hed aagfangä?
aafrüürä	anfrieren	da früürid d Schue am Bode aa! auch: aagfrüürä
aafüürä	Feur anmachen	gang gu aafüürä! ich ha aagfüürät
aagaa	beginnen	d Chilä, d Schuel, ds Theater gaad aa
aagaa	anfangs	aagänds Winter
aagää	angeben	am Schlittä aagää aagää bim Jassä der Takt aagää dr Hund tuäd aagää (gibt Alarm) hööch aagää (schwindeln)
aagattigä	ins Werk setzen	we chönnt mä jetzt das aagattigä? > Gattig
aaggässä	angefressen	aaggässnä Chääs, Öpfel, Mockä
aaghiijä	Anriss nehmen	(Laui, Schlipf) > aariitä
aagleid	angekleidet	bisch afig aagleid? > aaleggä
aagnuu	angenommen	äs Aagnuus: ein angenommenes Kind > aanää
aagrüärt	angeworfen	dr Chnüsel übärchoo we aagrüärt > rüärä
aagschauä	anschauen	gschau s aa: äs isch diis!
aagschiirä	das Geschirr	ds Ross aagschiirä Sigrist: i muess der Pfarr gu aagschiirä (Messgewand anlegen)
aagsee	ansehen	mä chan ums aagsee, mä hed ums aagsee
aagwännä	angewöhnen	mä muäss dä Goofä das aagwännä
aagwisä	angewiesen	ufs Aarmägäld aagwisä
aahaa	anleiten	mä muess d Goofä zum Folgä aahaa, susch folgits niä!
aaghaa	angehabt	är hed ä kä Schuä aaghaa
aahäbligä	vom Stand aus	(springen)
aahäbägslä	vom Stand aus	(springen)
aahänkä	anhängen	ä Wagä aahänkä dr Schnee hänkt aa (hat Gewicht) d Obschtbäum hänkid aa (tragen reiche Früchte) äs faad mr afä aahänkä (beschwerlich werden)
aaheimälä	anheimeln	(Duden: südwestdt) äs tuäd eim ghörig aaheimälä
aahauä	anschneiden	neu: ansprechen, anrempeln
aahockä	ankleben	in der Pfanne
aalaa	anbehalten	dr Lismär aalaa
aalääg	sanft ansteigend	äs gaad aalääg uufä
aalänä	anlehnen	nüd aalänä! > Länä
aalauffä	beschlagen werden	(Fenster)
aalauffä	einlaufen	(Sport, Motor)
aaleerä	anlernen	aaggleert angelernt
aaleggä	anlegen	legg öppis aa! Mist: Mischt aaleggä neu: Kapital anlegen > aagleid
aalintä	linde machen, aufweichen	dr Rägä hed dr Bodä aaglintät > lint
aaluägä	anschauen	Männdäli aaluägä > gschauä
aamachä	Speisen	Salaad aamachä aamächälig
aamachä	Anreiz	das macht mi gaar nüüd aa (keine Lust danach)
aamerkä	anmerken	merksch um gaar nüüd aa!
aanää	annehmen	we niids di aa? (wie gefällt es dir?) > aagnuu, wool aanää
aapütschä	anstossen	pütschä
aareisä	herrichten	Aarbed aareisä der Tisch aareisä aagreisät
aareisä	anhetzen	muäss dr der Hund aareisä? schriftdeutsch anreisen (ankommen) > Aareisig
aariitä	den Anriss nehmen	det obä aagrittä > aaghiijä
aarüärä	anwerfen	Schtei aarüärä
aarüärä	berühren	nüd aarüärä!
aarüärä	anrühren	dr Brii aarüärä
aaschiässä	mit Scheissen beginnen	mit Schiessen den Anfang machen
aaschiässä	nicht tödlich treffen	(bloss aagschossä)
aaschiässä	anstossen	dr Grind aaschiässä, aagschossä
aaschiissä	anscheissen	(wörtlich und bildlich)
aaschlaa	anschlagen	ä Zädel aaschlaa dr Grind aaschlaa
aaschnerzä	anschnauzen	Stöösler-Gedicht: wiit hindärä hends müässä z Chilä is Taal, und aagschnerzt heds dr Pfarr nu medän äs maal! > schnerzä
aaschriibä	anschreiben	äs aagschribäs (aagschribnigs) Huus
aaschtaa	anstehen	in die Reihe zum Biichtä aaschtaa
aaschtaa	passen	äs schtaad im wool aa (passt gut zu ihm)
aaschtellä	anstellen	käs Bei chönnä aaschtellä (keinen Stand gewinnen)
aaschtiflä	anstiefeln	(wörtlich, bildlich: anstiften), aagschtiflät
aaschtiilä	einen Stil anbringen	(an Schaufel, Pickel, Sense)
aasetzä	ansetzen	der Schnee mag scho aasetzä (am Boden haften) am Gwand aasetzä
aattaa	angetan	aatuä
aatääplä	berühren	nüd alls aatääplä! > Taapä
aatätschä	den Kopf anschlagen	dr Grind aatätschä aatätscht > tätschä
aateiggä	Teig bereiten	Aateiggätä
aatischä	antischen	tüänd afig aatischä!
aaträägä	zum Kauf anbieten	Fleisch aaträägä sich zur Hilfe anbieten: si hend si aatreid üüs gu hälffä
aaträffä	antreffen	äs trifft aa! äs hed aatroffä!
aatriibä	antreiben	das Wättär hed d Bäch schöön aatribä
aatröölä	anrollen	in Bewegung setzen > tröölä
aatuä	antun	das söttisch eim nüd aatuä!
aawäägä	Weg anbahnen	Lienert agwäged