Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
alig	jeweils	mr hends alig luschtig (anderswo albe, amig)
alig	früher	alig isch äs anderisch gsii
äbä	eben	äbä-n-äbä! äbä hesch äs gmacht! äs isch äbä-n-äsoo! Füllwort: är isch alig äbä det hii ggangä mr hend alig äbä früä ghört
Äbuäch	Efeu, Eppich	(auch UR OW Äbuäch) > Äbheu frünär hends alig Äbuäch gholt zum ds Heu schtreckä
Alt Schtafel	ehemaliger Hüttenplat	Schtafel
disi	die andere(n)	nüd diä Chuglä, disi! disi sinds gsii, nüd miär! Wän ich alig mit dr Predig glii fertig bi, bin i froo - und disi au!
duä	damals	duä simmer alig z Alp duä simmer alig barfuäss ggangä er hörte due in jenen Ziten nie
Eebig Ruä		Gebet “Herr, gib den Verstorbenen die ewige Ruhe!” Kaplan Bissig im Ried: är hed alig am Aabäd ds eebig Liächt ghaa, und am Morgäd di eebig Ruä!
Eermi	Armut	üsä Groossvatter dr Pfandweibel heig alig durs Taal hindärä gluägt und gseid: jee, wel än Eermi sind ä diä Lüüt!
Fägfüür	Fegfeuer	mhd vegeviur Üsi Muättär hed alig bbättät bim Rosächranz: nu äs Vattärunsär für die Aarmä Seelä im Fäpfärsim - und si hed drmit gmeint: für die Aarmä Seelä wo im Fägfüür sind!
früänär	früher, vormals	früänär alig am früändschtä as mä weiss vo früänär nachä
Gwüssnä		die gewissen Leute Was fürtig sind alig äso a dr Gnossägmeind? - ä so di Gwüssnä! >wüssä, gwüsst
Heräschnabel		Flurname in Illgau (Anhöhe ob dem ehemaligen Schiessstand)
hindädrii	hintendrein, im Nachhinein	hindädrii isch mä alig gschiidär
irär	ihrer	Irär drii heigid alig müässä vorem zmittaag gu Schnidlauch määjä für d Suppä, hed ds Schuänis Thummäs värzellt vo Amerika!
nachäziä		Rees Gwerder hed nachäzogni Tänzli gmacht: är tüäg alig a dä altä zweiteiligä Tänzli nu eis nachäziä!
Niälä	Liane	(Wald-Rebe) asä Buäbä hemmär alig Niälä graukt anderswo: Liele, Wiele, Yele
rääss	räss	mhd raeze, engl racy scharf im Geschmack: räässä Chääs scharf im Tun: ä räässi Antwort d Sunnä schiint alig rääss im Herbscht Gotthelf ein rässer Herr, Lienert ä rässe Wind rässsär, räässäschtä (Steigerung)
Schnidlauch	Schnittlauch	mhd snitlouch Schuänis Thummäs: z Amerika uf derä Farm hends ä sövul Wärchlüüt ghaa, ass alig vorum Mittaag irä drii hend müässä gu Schnidlauch määjä für d Suppä!
schniijä	schneien	mhd snîen äs hed gschniid: unzimlich wätter mit regen oder schnyen: in den Alpenkantonen schniien, sonst schneie. Ein Bisisthaler erzählte: dässälb isch dä alig lang gsii, wämä drii Wuchä lang nüüd andärs ghöört hed wedär schniijä! “Es schneielet, es beielet“ (Kinderlieder) bei uns nicht so! > Schnee, guchsä, feusärlä
Schritt		ds Hofärs Wiisel isch asä Altä nu z Chilä gangä usum Bisistaal is Taal uusä, äs isch schträng gsii fürnä - abär zletscht siigs alig nur nu ä Schritt! (schreiten oder schriitä ist bei uns nicht gebräuchlich) > gaa
schwänkä	schwänken	mhd swanken Feckär hend alig di frischgeboränä Goofä i dr Muätaa gschwänkt: wänns äs värtreid hend, isch guät gsii!
taa	getan	das hesch käm Tootnä taa! äs heds duä ttaa > tuä In ärä Familli mid ä Huuffä Goofä hend alig am Abäd, wänn der Vattär heichoo isch, alli müässä anäschtaa, und dr Vattär hed a jedem dr Reihe naa a Grind anä gschlagä,wänn eis grüäft hed: i ha dä nüüd ttaa! - hed är gseid: tuäsch dänk nu! und drnaa sinds abghockät zum ds Nacht ässä!
Träupfli	Eierküchlein	(spiralig, gesüsst) eine Art Knöpfli, Die Kastenvögtin führte eine Wirtschaft,bei ihr ass man die besten Träupfli
übärnää		(Besitz, Hof, Knecht > übärgää), überfordern tuä di nüd übärnää, übermannen bi ä so öppis heds mi alig übärnuu
wellä	wollen, gewollt	ahd wellan, mhd wellen, wollen nüd bloss wellä!äs muäss nu wellä sä chunds chu rägnä das hends alig wellä haa (für wahr halten) ds Wättär hed is wellä (war uns gutgesinnt) dr Welli und dr Mögi > wil, wemmär, wend, wett, wott, Willä
Wintärbrügg	Winterbrücke	damalige Kirchenbrücke, die nur im Winter benutzt werden konnte
woordä	geworden, geboren	Isch öppär gschtoorbä? isch öppär woordä? mee wott i nüd wüssä! - hed ds Läpsäli alig gfraagt, wämmär mid dr Poscht choo sind > wäärdä
Zalig	Bezahlung	1676 der Zalig halben
Zwick		mhd zwic Schmitz 1) unversehener Schlag, Schmerz, Peitschen- schlag, elektrischer Schlag äs gid eim alig ä so ä Zwick Haselzwick: Zwick mit Haselrute 2) Geisläzwick, Peitschenschnur dr letscht Zwick a dr Geislä 3) Zwitter-Rind (Zwicke) Zwickmühle Familienname Zwick, Zwicker, Zwicky 4) Heftnagel des Schuhmachers