| Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
|---|---|---|---|---|
| Züüg | Monatsblutung | si hed ds Züüg | ||
| Züüg | Zeug | 1555 Züg us dem Thal tregen Züüg umäträägä dumms Züüg! Züüg und Sachä (dies und das) wo hesch dis Züüg? Militäärzüüg im Züüghuus ä Huuffä Züüg Züügs värbrännä einisch zum Züüg uusä är hätti ds Züüg drzuä Wärchzüüg das isch äs Züüg! > Plundär, Sachä | ||
| Züüg | Mehrzahl von Zug | (Schleifspur) i dä Züügä Verkl. Züügli UR Zügä, Zügli | ||
| Bettzüüg | Bettwäsche | |||
| bittär | bitter | ä Bittärä äs bittärs Züüg ä bittäri Pillä | ||
| blööd | blöde | blöödä Cheib, blöödi Chuä, blööds Züüg | ||
| cheib | unwillkommen | cheibä Züüg, cheibä Wätter, cheibä Zändwee, der cheibä Roscht, diä cheibä Naadlä het mi gschtochä! Verstärkung: cheibä schöön Ein Pfarrer (oder ein Ehemann) ist im 1. Jahr ä cheibä schöönä, im 2. Jahr ä schöönä, im 3. Jahr ä cheibä, im 4. Jahr ä schöönä cheibä! | ||
| chogä | ähnlich wie cheibä: chogä Cheib, Züüg, Schelm, Sach, Wiib, chalt, heiss | |||
| Chrottäzüüg | verzwickte Sache Krottenzeug | |||
| Drüü | Drei | (Zahl) äs Drüü im Züügnis Drüü wiisä (beim Jassen) Zeit: äs isch Drüü am Drüü Viärtäl übär Drüü vor dä Drüünä | ||
| Gäägäliwaar, Gäägälizüüg | kindisches Zeug | > Gäuggel | ||
| Gfättärlizüüg | wie oben, verächtlich für Kinderei | |||
| Goofäzüüg | Kinderzeug | |||
| huärä | huren | Chalb, Cheib, Esel, Lööli, Lümel, Suu,Chelti, Hitz, Züüg .. zu Eigenschaftswörtern: huärä fromm, guät, schöön, viil, wenig, wool auch huärisch | ||
| Lädär | Leder | Lädärzüüg | ||
| Lappi | Einfältiger | mhd lappe Lappi, tuä d Augä uuf! Dummï Lappänä! das isch Lappizüüg | ||
| Lööli | Dummkopf | (Verkl. von Loll) mhd lôll, engl loll Mz Löölänä Löölibuäb, - meitli, -züüg dr Lööli machä auch Galööri, Lööl, Nölli, Lappi | ||
| Lumpäzüüg | Lumpenware | |||
| Naräzüüg | Narrenzeug | |||
| nüütig | nichtig, gering | äs nüütigs Gööfli äs nüütigs Manndli äs nüütigs Chuäli nüütigs Züüg värnüütigä (gering machen) > nüüd | ||
| Sach | Sache | mhd sach hesch d Sach gmacht? das isch kä Sach was machsch du für Sachä! > Sibäsachä, Züüg und Sachä | ||
| schlächt | schlecht | mhd sleht schlächt Wättär schlächtä Hund schlächts Züügnis schlächti Ziitä schlächt zwääg eim schlächt wäärdä ä schlächtä Mäntsch grüüsäli schlächt schtäärbis schlächt | ||
| tüüggärs | Umwort für: des Teufels was isch das tüüggärs Züüg? | |||
| übärzüügä | überzeugen | übärzüügt > züügä, übärzogä | ||
| Wärchzüüg | Werkzeug | |||
| Zuug | Zug | von ziehen, vgl Flug von fliegen Mz Züüg 1) Ziehspur am Boden: Lauizug, Reistzug, Holzzug Gross Zug Mz schonu Züüg! i dä Züügä 2) Schar von Ziehenden: Vogelzug, Fischzug, Zug Soldaten, Flüchtlingszug 3) Tätigkeit: Zuugtiär, Zuugluft, ä Zuug nää, ä Zuug tuä > Duurzuug 4) neu: Zug (Eisenbahnzug) gu ä Zuug nää Verkl äs Zügli > Baan 5) Ortsname Zug Zuug (Stadt und Kanton Zug) z Zuug undä |
| Dialekt: | Züüg |
| Deutsch: | Monatsblutung |
| si hed ds Züüg | |
| Dialekt: | Züüg |
| Deutsch: | Zeug |
| 1555 Züg us dem Thal tregen Züüg umäträägä dumms Züüg! Züüg und Sachä (dies und das) wo hesch dis Züüg? Militäärzüüg im Züüghuus ä Huuffä Züüg Züügs värbrännä einisch zum Züüg uusä är hätti ds Züüg drzuä Wärchzüüg das isch äs Züüg! > Plundär, Sachä | |
| Dialekt: | Züüg |
| Deutsch: | Mehrzahl von Zug |
| (Schleifspur) i dä Züügä Verkl. Züügli UR Zügä, Zügli | |
| Dialekt: | Bettzüüg |
| Deutsch: | Bettwäsche |
| Dialekt: | bittär |
| Deutsch: | bitter |
| ä Bittärä äs bittärs Züüg ä bittäri Pillä | |
| Dialekt: | blööd |
| Deutsch: | blöde |
| blöödä Cheib, blöödi Chuä, blööds Züüg | |
| Dialekt: | cheib |
| Deutsch: | unwillkommen |
| cheibä Züüg, cheibä Wätter, cheibä Zändwee, der cheibä Roscht, diä cheibä Naadlä het mi gschtochä! Verstärkung: cheibä schöön Ein Pfarrer (oder ein Ehemann) ist im 1. Jahr ä cheibä schöönä, im 2. Jahr ä schöönä, im 3. Jahr ä cheibä, im 4. Jahr ä schöönä cheibä! | |
| Dialekt: | chogä |
| Deutsch: | |
| ähnlich wie cheibä: chogä Cheib, Züüg, Schelm, Sach, Wiib, chalt, heiss | |
| Dialekt: | Chrottäzüüg |
| Deutsch: | verzwickte Sache Krottenzeug |
| Dialekt: | Drüü |
| Deutsch: | Drei |
| (Zahl) äs Drüü im Züügnis Drüü wiisä (beim Jassen) Zeit: äs isch Drüü am Drüü Viärtäl übär Drüü vor dä Drüünä | |
| Dialekt: | Gäägäliwaar, Gäägälizüüg |
| Deutsch: | kindisches Zeug |
| > Gäuggel | |
| Dialekt: | Gfättärlizüüg |
| Deutsch: | |
| wie oben, verächtlich für Kinderei | |
| Dialekt: | Goofäzüüg |
| Deutsch: | Kinderzeug |
| Dialekt: | huärä |
| Deutsch: | huren |
| Chalb, Cheib, Esel, Lööli, Lümel, Suu,Chelti, Hitz, Züüg .. zu Eigenschaftswörtern: huärä fromm, guät, schöön, viil, wenig, wool auch huärisch | |
| Dialekt: | Lädär |
| Deutsch: | Leder |
| Lädärzüüg | |
| Dialekt: | Lappi |
| Deutsch: | Einfältiger |
| mhd lappe Lappi, tuä d Augä uuf! Dummï Lappänä! das isch Lappizüüg | |
| Dialekt: | Lööli |
| Deutsch: | Dummkopf |
| (Verkl. von Loll) mhd lôll, engl loll Mz Löölänä Löölibuäb, - meitli, -züüg dr Lööli machä auch Galööri, Lööl, Nölli, Lappi | |
| Dialekt: | Lumpäzüüg |
| Deutsch: | Lumpenware |
| Dialekt: | Naräzüüg |
| Deutsch: | Narrenzeug |
| Dialekt: | nüütig |
| Deutsch: | nichtig, gering |
| äs nüütigs Gööfli äs nüütigs Manndli äs nüütigs Chuäli nüütigs Züüg värnüütigä (gering machen) > nüüd | |
| Dialekt: | Sach |
| Deutsch: | Sache |
| mhd sach hesch d Sach gmacht? das isch kä Sach was machsch du für Sachä! > Sibäsachä, Züüg und Sachä | |
| Dialekt: | schlächt |
| Deutsch: | schlecht |
| mhd sleht schlächt Wättär schlächtä Hund schlächts Züügnis schlächti Ziitä schlächt zwääg eim schlächt wäärdä ä schlächtä Mäntsch grüüsäli schlächt schtäärbis schlächt | |
| Dialekt: | tüüggärs |
| Deutsch: | |
| Umwort für: des Teufels was isch das tüüggärs Züüg? | |
| Dialekt: | übärzüügä |
| Deutsch: | überzeugen |
| übärzüügt > züügä, übärzogä | |
| Dialekt: | Wärchzüüg |
| Deutsch: | Werkzeug |
| Dialekt: | Zuug |
| Deutsch: | Zug |
| von ziehen, vgl Flug von fliegen Mz Züüg 1) Ziehspur am Boden: Lauizug, Reistzug, Holzzug Gross Zug Mz schonu Züüg! i dä Züügä 2) Schar von Ziehenden: Vogelzug, Fischzug, Zug Soldaten, Flüchtlingszug 3) Tätigkeit: Zuugtiär, Zuugluft, ä Zuug nää, ä Zuug tuä > Duurzuug 4) neu: Zug (Eisenbahnzug) gu ä Zuug nää Verkl äs Zügli > Baan 5) Ortsname Zug Zuug (Stadt und Kanton Zug) z Zuug undä | |