Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
Süü	Säue	zu Säuen gehörig, nach Art der Säue, eklig > Schwiinigs 1) Süü-Blaatärä, -Chottä, -Grind, -Gwäsch, -Määli, -Troog, -Wasser .. 2) Süü-Äbär, -Buäb, -Cheib, -Gloggä, -Hund, -Meitli, -Modä, -Michel .. 3) Süü-Chelti, -Näfel, -Oornig, -Rägä, -Schnee, -Schtrass, -Wättär, -Wind ..UR NW Siiw LU ZH Söi Ständig mehr auch bei uns: sauglatt, saumässig, sauschön, sauwohl, Sauerei, Saucheib ..
Süüdräck	Schweinedreck
Süüäbär	Sau-Eber, Schweinigel
Süüblaatärä	Schweineblase	früher gebraucht als Beutel für Tabak oder Geld, aufgeblasen zu Lärm und Prügel in der Fasnacht, aufgewärmt als Wärmer für gefrorene Zehen
Süüboonä	Saubohnen
Süüludi	Schweinigel	(Ludi = Ludwig)
Süünigel	Schweinigel	(Nigel > Niggel)
Süüplegär	bösartiger Mensch
Süürüggä		Flurname
Süüschwänzli	Sauschwänzlein	(Leckerbissen), altes gotisches Schluss-s, Schnörkel
Süütoni	St. Anton	17. Januar (Antonius mit dem Schwein)
Süüärii	Sauerei, Schweinerei
Süüli	Säulein, Schweinchen	LU Söili, schwäb Säule
Süülischtöpflä		derbes Bubenpiel mit Stöcken (Illgau, UR: süülitriibä) -
Süülis	Schweiniges	Süülis machä schweinigeln
süüä	sauen, versauen
süüchalt	saukalt	-heiss, -rääss, -hert, -schtiärfeiss
süüäbärlä	schweinigeln
süüglögglä	schweinigeln	(OW -trinklä) sexistisch reden
süümäässig	saumässig	(nach Art der Säue), auch nur: sehr, stark
süüniglä	schweinigeln
süüriglä	Kinderjass
süüälä	nach Schweinen riechen
süüisch	säuisch
Süüchi	Seuche	mhd siuche > Sucht, gsuchtät
süüdä	sieden	mhd sie­den > Sutt, gsottä, süttig, iisüüdä
Süüdfleisch	Siedfleisch	(Kuhfleisch)
süüftä	seufzen	ä Süüftänä ablaa neu süüfzgä
süürälä	sauer schmecken, riechen
Süürampfärä	Sauerampfer
Süüri	Säure, saurer Geschmack
Äbär	Eber	Familienname Eberli Äbärli > Süüäber
Ampfärä	Ampfer	Süürampfärä
Äss	Ess	äs Äss, mit zwei Äss schriibä äs Süüschwänzli Äss
Blackä	Huflattichblätter	> Fuuschtär-, Grinds-, Süü-
Bööni	Bohnenkraut	(vgl Teufböni Stoos, Flurname Böni, Böhni) > Schtafelbööni, Süüboonä
Gäld	Geld	mhd gelt (gelten) Gäld we Heu > Heidä-, Sündä-, Süü- gältä
Gumälisüüdär	Kartoffelsieder	(Spottname)
Gwääsch	Abwaschwasser, Schweinekost	> wäschä, Süüwassär
Herähund	Herrenhund	(im Gegensatz zu Bauernhund) und d Süühünd!
Hünd	Hunde	mit Hünden jagen > Herrä- Puurä- Sännä- Süü-
Liim	Leim	lat limus mhd lîm Liim-Hafä Liim-Süüder liimä gliimät
Ludi	Luder	> Süüludi, Suuffludi
Lunggäsüüdär	Lungensieder
Mälchtärli		Holzgeschirr für Milchtränke (urspr. fürs Melken: lat mulctrale) ds Mälchtärli äwägnää (beenden) Süümälchtärli (für Schweinemast) > Multärä, Mulchä
Modä	Mode	das isch etz groossi Modä, di nüüisch Modä, das isch etz modäärä > altmödisch, nüümödisch, Süümodä
Moorä	Zuchtsau	mhd more (Mohren-Sau, schwarz) > Süümoorä
Nigg(ä)li	kleine Früchte, kleiner Nigg	die Kriesi hatten schon schöne Schurniggeli > Pumper-, Schur-, Süü- (niglä: > neglä)
Oornig		neu: ä schööni Oornig! ä Süüoornig! äs Öörnägli!
Plegär	mager, nichtsnutzig, faul	(Mensch oder Tier) mhd plecker, plegger: Strassenräuber ä huärä Plegär! Süüplegär
Rampfärä	Ampfer	mhd ampfer (Sauerklee) > Süürampfärä
ringglä		Schweine an der Nase mit Ringen versehen, damit sie nichts zernagen (mhd ringeln): ds Heiriwiisis Fränzi hed ä Kapiziinär la riitä und heds luschtig ghaa midem,dä fraagt der Kapiziiner: was machid iär am uliäb­schtä? - Süü ringglä und biichtä!
Rüggä	Rücken	(Buckel) mhd rücke Rüggäwee, Rüggäschwumm > Rucksack Flurname: Bergrücken > Süürüggä
Schnotzä	wüste Schnauze, Tiermaul	Süü-Schnotzä Mehrzahl Schnötzä Verkl. Schnötzli OW Schnootz vgl mhd snopzen = schnupfen > Schnuuz
schtächä	stechen	mhd Süü schtächä Döörnä schtächid schtächä im Jass schtächägi Chaartä schtich! i schtuch i ha gschtochä
schtöpflä	stochern	> süülischtöpflä, Muuheim schtöpflä
Schwii	Schwein	mhd swin bei uns sonst > Suu, schwiinigsneu: Schwein muäss mä haa, das isch ä Schweinerei > Süüärii
Sucht	Sucht	mhd suht Glidär- Gälb- Schwind- Wasser-,Süüchi
Sünd	Sünde	mhd sünde äs isch ä Sünd und ä Schand äs paar Sündäli äs Sündägäld sündätüür äs isch ä Sünd ds Brood värsüüä!
Sutt	Sud	mhd sut ä Sutt Kafi (am offenen Feuer) > Suud, süüdä
zopf		Lockruf an Schweine Süüli zopf zopf zopf!
suubär	sauber, rein	mhd sûber 1) suubär und glatt ä Süübäri (Sauberkeit) > flättsuubär 2) nur Verst. völlig: suubär nüüd, niänä Lienert suber alls
suuffä	saufen, trinken	mhd sûfen süüffälä > suf, Suff, Suppe, gsoffä, bsof­fä, Gsöff Soo Juuli, suuff uus und phack zämä, mr gand hei!
teub	zornig	mhd toub Hänis Hermann hätti söllä am Aabäd gu chiippä mid dä Goofä: chasch dä gu chiippä, wännt nüd teubä bisch! Illgau: süüsackteub
übäruusä	drüber hinaus	-süüdä, -ghiijä, -choo, -gää (zuviel Herausgeld geben) übär d Fluä uusä ghiijä > übärinä
ufs	auf’s, auf das	ufs Dach uufä ufs Brood schtriichä ufs Muul schlaaufs Bett liggä ufs Ässä uufä ä Schnaps ufs Fäscht uufä ä Süüoornig
umschlaa	bestimmen, festlegen	Süü umschlaa = Karten ausgeben, bis zwei Spieler ein Ass gezogen haben.
värlüürä	verlieren	mhd verliesen värloorä (vgl. frieren > früürä, sieden > süüdä, Knie > Chnüü)
värsüüä	versauen, verunreinigen, verschwenden, verderben	Si hend alls värsüüät - und därnaa isch d Fluä choo! das schlächt Wättär hed dr ganz Summär värsüüät
värsüübärä	versäubern	letzte Verbesserungen an Näharbeit
värsüüdä	versieden, zerkochen	d Gumäli nüd la värsüüdä!
Wättär	Wetter, Gewitter	engl weather was hend iär au für Wättär! ds Gwand is Wättär uusä hänkä (an den Wind mhd weteren = in der freien Luft trocknen) äs chund äs Wättär! Ich ha d Altärdiänär im Ried gfraagt: was machid iär hüt mit dem schöönä Wättär? - ich ha im Bisistal däs gliich gfragt, dä seid einä: dässälb lammär ä chli la sii! > Süüwättär, Uwättär
Wildsuu	Wildschwein	Mz Wildsüü ein Wildt Suw im Thal geschossen (1562)
z	zu oder das	1) zu zallärieerscht zbescht zhindärisch zmitzt zletscht zundärisch zobärisch zussärisch zdrittä zsibätä zzweitä zhindärfüür zinnärischt 2) zu, auf, nach z Alp gaa z Chilä gaa z Chilä tuä z Doorf gaa z Fuäss gaa z Bodä ghiijä z Schwiiz ussä z Seebä z Zuug undä z Züri ussä z Fadä schlaa z Lumpä ghiijä z Nacht ässä z Morgäd ässä z Siin choo 3) zu, allzu z alt (> zalt) zlang zliäb zleid ztratz zviil zwenig zsüäss zsuur zschwäär zschpaat viil zschöön viil zzaam zzweitä (dsz..)man hört neuerdings: zuä lang, zuä schöön ... in Schwiiz, in Zürich . 4) d’s das ds ds Huus ds Goof ds Süüli ds Zaabäd ds Zmorgäd ds Znacht ds Zügli ds Zugärbiät ds Züribiät ds Zändwee