| Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
|---|---|---|---|---|
| Rumpf | Knitterfalte, Runzel | Rümpf, Rümpfli Rümpf a dä Schtrümpf z Rumpf schlaa: in Rümpfe pressen z Rumpf ghiijä: alt werden amänä Rumpf: erschöpft schriftdeutsch: Rumpf (Leib ohne Kopf), Stumpf mhd rumph | ||
| Rumpfbaan | Rumpfbann | |||
| Rumpfziger | Ziger an der Luft gedörrt und eingeschrumpft > Ziger-Rumpf | |||
| appähockä | schrumpfen, einfallen | (Gugelhopf) | ||
| Bodätrumpf | beim Jass Trumpf mit lüpfä | |||
| Fürfuäs | Fussteil | (Vorfuss) des Strumpfes mhd vürfuoz | ||
| ghörig | gehörig, richtig | mhd gehoereg ghörig adär lätz ghörig und rächtnüd ghörig im Chopf, im Schtrumpf ghörig schöön zum losä! heute verdrängt von richtig (in der Schule ist alles richtig, nümmä ghörig) > ghöörig | ||
| Hüüräli | geschrumpftes Weiblein | |||
| iighiijä | einschrumpfen | (z.B. Gugelhopf) | ||
| lätzä | auf die innere Seite kehren (Strumpf, Ärmel) | |||
| muurpflä | schrumpfen | mhd gmuurpfläti Öpfel | ||
| grumpfät | voll Knitterfalten | |||
| schmuurpfä | schrumpfen | gschmuurpfäti Öpfel > schnaarpfä, schnuurpfä | ||
| schnaarpfä | schrumpfen | |||
| schnuurpfä | notdürftig nähen | ä Schranz schnuurpfä,auch schrumpfen d Öpfel schnuurpfid, sind gschnuurpfät > schnaarpfä, schmuurpfä, zuurpfä | ||
| Schtrumpf | Strumpf | mhd strumpf Rümpf a dä Schtrümpf nüd im Schtrumpf Schtrümpfli-Brünzlär (Kindergärtler) Hoochsigstrumpf | ||
| Trumpf | Stechfarbe beim Jassen (Wort aus Triumph entstanden) Trümpf, Trümpfli, trumpfä > undärtrumpfä, uuftrumpfä | |||
| übärtrumpfä | übertrumpfen, im Wettkampf besiegen | im Jass hingegen sollte man seinen Mitspieler nicht übertrumpfen | ||
| undärtrumpfä | Fehler beim Jassen | |||
| undärätuä | etwas unter Dach bringen, übertrumpfen: dr Bäschul hed diä Frau nu undärättaa: är hed 4 Frauä ghaa | |||
| uuftrumpfä | auftrumpfen | beim Jass, sonst im Wettstreit | ||
| värschnuurpfä | unbeholfen zusammennähen | Hautschrumpfung: värschnuurpfäti Öpfel, äs värschnuurpfäts Gsicht | ||
| wüssä | wissen | 1424 zuo wüssen i weis, du weisch, är weis, mr wüssid, ich wüsst, ich wüssi, ich ha s gwüsst mä sött dr Wääg wüssä wüssäd är nüüd Gschiidärs? i wüssti nu öppis i wüsst nüd wiä! Wüssär! Wüssi! (wer mit dem Wissen auftrumpft) > Gwüssä, gwüssig | ||
| Zigärrumpf | Gefäss aus Rinde für Ziger (Rumpf = Masse) 1518 kein böm schleitzen zu zigerrinden 1820 verboten Schurten zu Rumpfzigeren von den Tannen abzuschellen | |||
| zofärät | runzlig, verschrumpft | > zuurpfät | ||
| zuurpfä | schrumpfen | zuurpfäti Öpfel, äs zuurpfäts Gsicht > schnuurpfä |
| Dialekt: | Rumpf |
| Deutsch: | Knitterfalte, Runzel |
| Rümpf, Rümpfli Rümpf a dä Schtrümpf z Rumpf schlaa: in Rümpfe pressen z Rumpf ghiijä: alt werden amänä Rumpf: erschöpft schriftdeutsch: Rumpf (Leib ohne Kopf), Stumpf mhd rumph | |
| Dialekt: | Rumpfbaan |
| Deutsch: | Rumpfbann |
| Dialekt: | Rumpfziger |
| Deutsch: | |
| Ziger an der Luft gedörrt und eingeschrumpft > Ziger-Rumpf | |
| Dialekt: | appähockä |
| Deutsch: | schrumpfen, einfallen |
| (Gugelhopf) | |
| Dialekt: | Bodätrumpf |
| Deutsch: | |
| beim Jass Trumpf mit lüpfä | |
| Dialekt: | Fürfuäs |
| Deutsch: | Fussteil |
| (Vorfuss) des Strumpfes mhd vürfuoz | |
| Dialekt: | ghörig |
| Deutsch: | gehörig, richtig |
| mhd gehoereg ghörig adär lätz ghörig und rächtnüd ghörig im Chopf, im Schtrumpf ghörig schöön zum losä! heute verdrängt von richtig (in der Schule ist alles richtig, nümmä ghörig) > ghöörig | |
| Dialekt: | Hüüräli |
| Deutsch: | |
| geschrumpftes Weiblein | |
| Dialekt: | iighiijä |
| Deutsch: | einschrumpfen |
| (z.B. Gugelhopf) | |
| Dialekt: | lätzä |
| Deutsch: | |
| auf die innere Seite kehren (Strumpf, Ärmel) | |
| Dialekt: | muurpflä |
| Deutsch: | schrumpfen |
| mhd gmuurpfläti Öpfel | |
| Dialekt: | grumpfät |
| Deutsch: | voll Knitterfalten |
| Dialekt: | schmuurpfä |
| Deutsch: | schrumpfen |
| gschmuurpfäti Öpfel > schnaarpfä, schnuurpfä | |
| Dialekt: | schnaarpfä |
| Deutsch: | schrumpfen |
| Dialekt: | schnuurpfä |
| Deutsch: | notdürftig nähen |
| ä Schranz schnuurpfä,auch schrumpfen d Öpfel schnuurpfid, sind gschnuurpfät > schnaarpfä, schmuurpfä, zuurpfä | |
| Dialekt: | Schtrumpf |
| Deutsch: | Strumpf |
| mhd strumpf Rümpf a dä Schtrümpf nüd im Schtrumpf Schtrümpfli-Brünzlär (Kindergärtler) Hoochsigstrumpf | |
| Dialekt: | Trumpf |
| Deutsch: | |
| Stechfarbe beim Jassen (Wort aus Triumph entstanden) Trümpf, Trümpfli, trumpfä > undärtrumpfä, uuftrumpfä | |
| Dialekt: | übärtrumpfä |
| Deutsch: | übertrumpfen, im Wettkampf besiegen |
| im Jass hingegen sollte man seinen Mitspieler nicht übertrumpfen | |
| Dialekt: | undärtrumpfä |
| Deutsch: | Fehler beim Jassen |
| Dialekt: | undärätuä |
| Deutsch: | |
| etwas unter Dach bringen, übertrumpfen: dr Bäschul hed diä Frau nu undärättaa: är hed 4 Frauä ghaa | |
| Dialekt: | uuftrumpfä |
| Deutsch: | auftrumpfen |
| beim Jass, sonst im Wettstreit | |
| Dialekt: | värschnuurpfä |
| Deutsch: | unbeholfen zusammennähen |
| Hautschrumpfung: värschnuurpfäti Öpfel, äs värschnuurpfäts Gsicht | |
| Dialekt: | wüssä |
| Deutsch: | wissen |
| 1424 zuo wüssen i weis, du weisch, är weis, mr wüssid, ich wüsst, ich wüssi, ich ha s gwüsst mä sött dr Wääg wüssä wüssäd är nüüd Gschiidärs? i wüssti nu öppis i wüsst nüd wiä! Wüssär! Wüssi! (wer mit dem Wissen auftrumpft) > Gwüssä, gwüssig | |
| Dialekt: | Zigärrumpf |
| Deutsch: | |
| Gefäss aus Rinde für Ziger (Rumpf = Masse) 1518 kein böm schleitzen zu zigerrinden 1820 verboten Schurten zu Rumpfzigeren von den Tannen abzuschellen | |
| Dialekt: | zofärät |
| Deutsch: | runzlig, verschrumpft |
| > zuurpfät | |
| Dialekt: | zuurpfä |
| Deutsch: | schrumpfen |
| zuurpfäti Öpfel, äs zuurpfäts Gsicht > schnuurpfä | |