Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
Aarmä	Arm	än Aarmä uusgränkt uf d Aarmä nää Äärmäli > Eermel
aarmägnössig	im Armenverzeichnis der Gemeinde	> eermär
Aarmäguät	Vermögen der Armenpflege
Aarmähüüsler	Armenhausinsasse	- Heuet: Heuernte auf dem Landgut des Armenhauses, mit Zuzug der arbeitsfähigen Insassen (auch: Levitiertes Hochamt): ä Huuffä driussä und äs gaad nüüd!
Aarmäseelätag	Armenseelentag	(2. November)
aagwisä	angewiesen	ufs Aarmägäld aagwisä
Aarmi Seelä	Arme Seelen	(im Fegfeuer) siehe Sagen, Der Pfarrer im Thal, Freund der Armen Seelen Äs hend einisch ä paar eim pässlät und hend ä wellä ärgräslä, abär äs sind ä paar biin um gsii, won är choo isch - di aarmä Seelä hend dem ghulffä!
ärwaarmä	warm werden	bim Wärchä ärwaarmät mä > ärweermä
ärweermä	erwärmen, warm machen	> ärwaarmä
Chlaus	Klaus, St. Nikolaus	6. Dez. der Chlaus chund! hed dr Chlaus etz gschleukt? vom Chlaus bis Driikönigä han ich kä Sunnä Chlaus zu Eerä, hilf üüs, Trooscht der aarmä liäbä Seelä! (Kindergebet um Klausgeschenke) Weiss (Reg. Klaus) (zu meiner Zeit brachte nur der Chlaus Geschenke, und er blieb unsichtbar) neu: Chlaus, Chläus (Dummkopf) > Bruädär Chlaus, Nigg, Niklaus, Samichlaus, appälüütä
driuusä	hinaus	auf den Tanzplatz! Wo s Gletschger ghaa hed uf der Straass und än altä Maa värtschlipft isch und d Aarmä värrüärt hed as är nüd umghiid, da heid einä gmeint: la det, hüt gand numedigs di Altä driuusä!
Eermäl	Ärmel	(-mul)mhd ermel d Tschööppä appziä und d Eermäl ufälitzä! > Aarmä, Äärmäli
Fägfüür	Fegfeuer	mhd vegeviur Üsi Muättär hed alig bbättät bim Rosächranz: nu äs Vattärunsär für die Aarmä Seelä im Fäpfärsim - und si hed drmit gmeint: für die Aarmä Seelä wo im Fägfüür sind!
für	für	ahd furi mhd vür > füür, vor, voor zugunsten: für di Aarmä Seelä eis für miich und eis für diich für daas und für disäs für nüüd und widär nüüd für waas ächt? Füränand
Heuät	Heuzeit, Heuernte	mhd höüwet zmitzt im Heuät > Aarmähüüslärheuät
Huus	Haus	ahd hûs engl house > Aarmä-, Chrankä-, Füür-, Gadä-, Gotts-, Holz-, Milch-, Nüü-, Siächä-, Schnäggä-, Schützä-, Voor-, Weisä-, Wiirts-
huusä	hausen,sparen	alt: husen und hofen = beherbergen Hausgebet: für di aarmä Seelä, wo daa ghuusät hend Aber auch: heimsuchen, verheeren, verwüsten d Bäch hend ghuusät (haben gehaust)
Suppä	Suppe	Süppli Suppägsicht Suppen: Ankä- Aarmä- Bambäli- Böllä- Brood- Buächschtabä- Chääs- Chalti- Chindbetti-, Chriäsi- Fleisch- Fisch- Fideeli- Gigäli- Gmüäs- Gumäli- Gwundär- Habär- Määl- Milch- Phünktli- Schtäärndli- Schuäl- Tünkli-
Tagä	Tage	i zwee Tagä i dä altä Tagä z aarmä Tagä choo
Tschoopä	Kittel, Jacke, Joppe	d Tschööpä abziä und d Eermel umälitzä!ital giubba mhd joppe, juppe, schôpe, tjoppe = Wams auch Mann (Jackenträger): drii Tschööppä sind choo auch: ein bisschen äs hed ä Tschoopä gwaarmät
Tüüfäl	Teufel	lat diavolus, mhd diuvel, Mehrzahl Tüüflä Verkl. Tüüfäli mid ds Tüüfels Gwalt ums Tüüfels Gottswillä alls Tüüfels (alles mögliche) dr Tüüfel obänand! kän Tüüfel drum gää i weiss kä Tüüfel me waas äs niid mi dr Tüüfel wunder Dr Tüüfel isch wän ich käs Gäld ha,dr Herrgott isch dr Rössliwiirt, wän är mr gliich äs Biär gid! ä aarmä Tüüfäl UR Tiifel > Blutt, Guggär, Hörälär, Tüüggär, Sataan
värbaarmä	erbarmen
värtwaarmä	erwarmen	> ärwaarmä
Vogt	Vormund, Verwalter	lat advocatus ahd fogat mhd vog(e)t Mz Vögt, Verkl. Vögtli, grob dr Vögtul FN Vogt, Vögtle 1342 vogtbar, einen Vogt haben, Vogtkind heute noch sehr gebräuchlich bei uns: > Aarmä- Bruädärschafts-, Chaschtä-, Chappäli-, Chilä-, Seelä-, Meitli-
waarm	warm	> weermär, Weermi, ärwaarmä, z Waarms
znacht	zu Nacht	znachtässä znacht am Zwölfi eerscht znacht heichoo än aarmä Znacht (ein armer Tropf)