Muotathaler Dialekt	Schriftsprache	Erläuterung	Foto	Audio
äsoo	auf diese Weise, dermassen	äsoo muäsch äs machä, nüd anderisch! jä äsoo? äsoo lang äsoo schöön äsoo schwäär
äbä	eben	äbä-n-äbä! äbä hesch äs gmacht! äs isch äbä-n-äsoo! Füllwort: är isch alig äbä det hii ggangä mr hend alig äbä früä ghört
Bääräsool	Bärensohl
Büäbsälärs		(we heissid iär? Buäbä, äsoo seid üüs dr Vatter)
butzä	kaputt	(Glühbirne, Sicherung, Motor) äsoo butzts äs
butzä	töten	äsoo chrampfä chönnt ein butzä! diä Gfröörni hed alls bbutzt > putzä, putzt
buuti	würde bauen	> buuä i buuti nu hööcher! i buuti nümmä äsoo!
ee	eher	mhd ê(h) är hed ee nu mee druuf gschlagä ee medä nüüd ee wedär nüüd äsoo gseesch äs ee scho ee > endär
feissä	fett werden	äsoo feissät deer we värruckt
fiäng	ich fienge	(fangen) i fiäng einisch aa äsoo fiäng ich au nüüd
glaubä	glauben	mhd g(e)louben “Man muss alles glauben, was die kath. Kirche zu glauben vorstellt” (alter Katech.): abär nur wänns waar isch! und nüd äsoo wes eini gseid hed: öbs dä waar siig adär nüüd! (so unsere Mutter)
gwännt	gewöhnt	i bi mi nümmä gwännt mä isch si äsoo gwännt anderswo gwanet > ruuchgwännt
Höll	Hölle	mhd helle : äsoo chuusch i d Hell! > Hell
jä	ja?	jä hesch gmeint äs gang? > jädaa, jänei, jäsoo, jänu
jaäso	jawohl	ja äso äs isch äsoo, jaäso!
jädaa	je nun	jädaa, äs isch etz äsoo! Im Rüütäli hed dr Brüädär zum Brüädär gseid: i muäss glaubi schtäärbä - dä seid där andär: jädaa, jädaa!
jäsoo	ach so!? aha!?	(festellend, fragend) jäsoo isch das!? > ja
mälchä	melken	lat mulgere mhd melken hämpflig, chnödlig, schtreiflig gmulchä i mulch nüd äsoo
medig		nu medig nu medigs = sogar (noch mehr als ..?) Z Amerika heds äsoo dickä Näfäl ghaa: numedigs d Chrääjä sind zfuäss choo! We gaads dr altä Muättär?- Nüd schlächt: wämärä öppis bringt, chochäd si numedigs!
Meischtär	Meister	Soo Meischtär! äsoo bisch du ä chli mee Meischtär, bisch du gaar nüüd Meischtär Meischtär mögä: überwältigen, bewältigen
möcht	möchte	> mögä i möchts niä ärhaltä wett i möcht au äsoo gaa!
Naachruäf	Nachruf	(Nekrolog) Äs isch niämärt äsoo guät we sin Naachruäf - und niämärt äsoo schlächt we sin Ruäf!
Näfäl	Nebel	(Näful) lat nebula ahd nebul Verkl. Näfäli Fremder: händ Sie vil Nebel im Taal? - Hiesiger: öppä drüütuusig! z’Amerika heds äsoo dickä Näfel ghaa, as mä hed chönnä ds Velo aaschtellä!
Oort	Raum, Gegend	am änä Oort muäss mä dänk sii an äs Oort hii gaa a teil Oortä isch äs nüd äsoo amänä chliinä Oort
Parisool	Regenschirm	(frz parasol = Sonnenschirm) auch Baräsool
Rüü, Rüüä	Reue	mhd riuwe, engl rue tuä du etz Rüüw und Leid ärweckä! är hed dem äsoo ä Rüüwä ghaa!
Schtoos	Stoss	mhd stoz 1) Stoss, Streit, Haufe vgl An-, Degen-, Wind-, Horn-, Baggen-, Holz-, Hosen- -karren, -gebet, -seufzer in alten Urkunden: 1414 stösse oder krieg 1492 stöss und spän Viehwirtschaft: 1 Stoss = Weide für 1 Kuh (in Gülten: Kuhstösse) FN Stoss, Stössel, Baggenstos 2) Flurname Stoos (Morschach/Muotathal) 1322 an dem Stoisse vgl. Stoos AR Zwee Häxä hend einisch wellä d Flüä zämäschtoossä und äsoo ds Muätitaal värtränkä,dä hed di eint ghört (wil ds Bättglöggli glüütät hed) und di andär hed grüäft: schtooss, schtooss! - drum heissts etz det obä Schtoos! -
Schwäbälpfiifli	Schwegelpfeife	(Schwegel = Flöte mhd swegel Familienname Schwegler, aus Schwägel irrt. Schwäbel) Dr Fidetsch hends i frömdä Diänschtä abgfüärt zum Hänkä, mid Trummlä und mid Pfiiffä,dr Pfiiffär hed äsoo nüüd chönnä, as im dr Fidetsch ds Pfiiffli gnuu hed und sälbär pfiiffäd hed: är heds nämli meinäd wool chönnä (Fidel Schnüriger) irrtümlich Schwääbälpfiiffli
värjuuzä	verjauchzen	är hed liäbär gjuuzät wedär gwärchät, und äsoo hed är ds Heimätli värjuuzät! > värsingä, värfasnachtä
Wiit-Toor	Weittor	Flurname Ds Baschä Seffi dr Beck hed im Rössli värzellt, är chönn etz äsoo viil Baschächräpfli uf Itaaliä schickä, as är nümmä chönn durs Ängg Toor, är müäss etz durs Wiit Toor durä!
zwee	zwei	(vgl beide - beed) zwee Mannä, zwee Frauä (zwei Meitli), zwee Siitä, zwee Händ, zwee Füäss, zwee und zwee, üsärä zwee, äsoo zwee we miär zwee, soo iär zwee! (soo du einä!) Zweebätzlär, -fränklär, -räpplär anderswo zwei, zwöi, zwoo > Wee (ds Wee)