Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
---|---|---|---|---|
üüch | euch | mhd iuch mr chömid üüch gu hälfä wän ich üüch wäär UR iich NW üich LU ZH öi BE üech Tirol enk > iär | ||
Abschüüchä | Abscheu | |||
Brüüch | Gebräuche | gschpässägi Brüüch | ||
brüüchli | gebräuchlich | brüchlich | ||
Buuch | Bauch | mhd bûch UR Büüch NW Buich Mz Büüch (UR Biich) | ||
Büüchli | Bäuchlein | mhd biuchelîn | ||
büüchlägsä | auf dem Bauche liegend schlitteln | > riitlägä | ||
chüüchä | keuchen | mhd kuchen, kichen | ||
däheimä | daheim, zuhause | Isch öppär däheimä? Diis Huus heisst Däheimä? - Jaa, aber nüd eistär! As lang as usem ä Huus uusä rüücht, isch nu öppär däheimä! (Trostspruch an Alte, die noch rauchen) | ||
füächt | feucht | mhd viuhte alt füücht | ||
Gnaadähüüchlär | Scheinheiliger | |||
Gschüüch | Vogel-Scheuche | mhd geschiuhe > schüüchä | ||
Gschüüch | Schreckbild | |||
Gschüüch | grosse Aufmachung | > schüüchä | ||
Gschüüch | Schreckbild | |||
Gschüüch | Vogel-Scheuche | mhd geschiuhe > schüüchä | ||
hüüchlä | heucheln | mhd hiuchelen | ||
Hüüchlär | Heuchler | mhd hiucheler | ||
lüüchtä | leuchten | mhd liuchten auch lüüchä > heiter, zündä | ||
müäch | faul | mhd muoch müächä gsii müächälä auch müch > müüch | ||
müüch | müde | mhd muche = Lähmung müüchä gsii > müäch | ||
nüü | neu, frisch | lat novus, ital nuovo, frz nouveau, mhd niuwe, engl new nüüä Moscht, nüüi Modä, nüüs Huus, nüüi Gumäli, nüüi Brüüch, Nüüjaar Wird immer mehr verdrängt durch neu | ||
Rauch | Rauch | mhd rouch Räuchli > Ruuch, rüüchä | ||
raukä | rauchen | (Tabak) mhd rouchen bim Raukä rüüchts | ||
riitläg(s)ä | rittlings | > büüchligä, schtändligä | ||
Rüüchauf | Rückkauf aus Reue | |||
rüüchär | rauher | äs gid nu rüüchärs Wättär | ||
Rüüchi | Rauhigkeit | äs isch au ä Rüüchi hütt! | ||
rüüchä | rauchen | mhd rouchen äs hed grüücht äs rüücht (es gibt Rauch) äs rüücht schonu! (gewaltiger Rauch steigt auf) d Muätaa rüücht (Dampf steigt auf). Trostspruch für alte Leute, die noch rauchen: as lang as amänä Oort zum Huus uusä rüücht, isch nu öppär däheimä! > raukä | ||
Schluuch | Schlauch | mhd slûch Schlüüchli Flurname: Schluch, Schluchen (Bödmeren) Schluuchbüöl neu: Schulgebäude, Übersetzungshilfe, Plagerei > Schluächt | ||
Schottä | Schotte, gebrochene Milch beim Käsen | mhd schotte Schottäbüüch | ||
schüüch | scheu | mhd schiuh nüd schüüch ganz ä Schüüchä | ||
Schüüchladä | Scheuklappe | |||
schüüchä | scheuen | mhd schiuhen gschochä, äs Gschüüch vgl Vogelscheuche 1477 Tellenlied: si schuchent weder Wib noch Kind Gotthelf schüch, schüchen, geschochen | ||
Sucht | Sucht | mhd suht Glidär- Gälb- Schwind- Wasser-,Süüchi | ||
süüchalt | saukalt | -heiss, -rääss, -hert, -schtiärfeiss | ||
Süüchi | Seuche | mhd siuche > Sucht, gsuchtät | ||
Tüütschland | Deutschland | im Tüütschä ussä auch: im Schwaabäland 1600 Schaffhausen: der alten Tütschen Brüüch > Schwaabä | ||
undär | unter | mhd under undär üüs undär üüch undär d Lüüt undär dä Bäum undär d Laui choo undär äs Auto choo undärum ä Schtei undär Dach und Fach undär umä Frankä gib is nüüd undär ä Schtund gaads nüüd undärs Bett, undärs Volch, undärs Dach | ||
värrüüchä | mhd verriechen Geschmack verlieren, verdunsten (auch Wut und Zorn) > värrochä | |||
värschüüchä | verscheuchen | |||
vor | bevor | (betont) vor d Sunnä chund vor ass öppis gid! (bevor etwas passiert) vor ass Winter wird vor d is Bett gaasch vor är schtiirbt miär sind vor üüch daa gsii si sind vor dä andärä choo vors tagät vors wintärät vors uus isch vors nachtät vors chund gu rägnä vors chömid vors gand vormä: bevor man (vor mä) vormä ggässä hed vormä is Bett gaad vormä cha ässä, muäs gchochät sii! vormär: bevor wir (vor miär) vormär ggässä hend vormär is Bett sind .. |
Dialekt: | üüch |
Deutsch: | euch |
mhd iuch mr chömid üüch gu hälfä wän ich üüch wäär UR iich NW üich LU ZH öi BE üech Tirol enk > iär | |
Dialekt: | Abschüüchä |
Deutsch: | Abscheu |
Dialekt: | Brüüch |
Deutsch: | Gebräuche |
gschpässägi Brüüch | |
Dialekt: | brüüchli |
Deutsch: | gebräuchlich |
brüchlich | |
Dialekt: | Buuch |
Deutsch: | Bauch |
mhd bûch UR Büüch NW Buich Mz Büüch (UR Biich) | |
Dialekt: | Büüchli |
Deutsch: | Bäuchlein |
mhd biuchelîn | |
Dialekt: | büüchlägsä |
Deutsch: | auf dem Bauche liegend schlitteln |
> riitlägä | |
Dialekt: | chüüchä |
Deutsch: | keuchen |
mhd kuchen, kichen | |
Dialekt: | däheimä |
Deutsch: | daheim, zuhause |
Isch öppär däheimä? Diis Huus heisst Däheimä? - Jaa, aber nüd eistär! As lang as usem ä Huus uusä rüücht, isch nu öppär däheimä! (Trostspruch an Alte, die noch rauchen) | |
Dialekt: | füächt |
Deutsch: | feucht |
mhd viuhte alt füücht | |
Dialekt: | Gnaadähüüchlär |
Deutsch: | Scheinheiliger |
Dialekt: | Gschüüch |
Deutsch: | Vogel-Scheuche |
mhd geschiuhe > schüüchä | |
Dialekt: | Gschüüch |
Deutsch: | Schreckbild |
Dialekt: | Gschüüch |
Deutsch: | grosse Aufmachung |
> schüüchä | |
Dialekt: | Gschüüch |
Deutsch: | Schreckbild |
Dialekt: | Gschüüch |
Deutsch: | Vogel-Scheuche |
mhd geschiuhe > schüüchä | |
Dialekt: | hüüchlä |
Deutsch: | heucheln |
mhd hiuchelen | |
Dialekt: | Hüüchlär |
Deutsch: | Heuchler |
mhd hiucheler | |
Dialekt: | lüüchtä |
Deutsch: | leuchten |
mhd liuchten auch lüüchä > heiter, zündä | |
Dialekt: | müäch |
Deutsch: | faul |
mhd muoch müächä gsii müächälä auch müch > müüch | |
Dialekt: | müüch |
Deutsch: | müde |
mhd muche = Lähmung müüchä gsii > müäch | |
Dialekt: | nüü |
Deutsch: | neu, frisch |
lat novus, ital nuovo, frz nouveau, mhd niuwe, engl new nüüä Moscht, nüüi Modä, nüüs Huus, nüüi Gumäli, nüüi Brüüch, Nüüjaar Wird immer mehr verdrängt durch neu | |
Dialekt: | Rauch |
Deutsch: | Rauch |
mhd rouch Räuchli > Ruuch, rüüchä | |
Dialekt: | raukä |
Deutsch: | rauchen |
(Tabak) mhd rouchen bim Raukä rüüchts | |
Dialekt: | riitläg(s)ä |
Deutsch: | rittlings |
> büüchligä, schtändligä | |
Dialekt: | Rüüchauf |
Deutsch: | |
Rückkauf aus Reue | |
Dialekt: | rüüchär |
Deutsch: | rauher |
äs gid nu rüüchärs Wättär | |
Dialekt: | Rüüchi |
Deutsch: | Rauhigkeit |
äs isch au ä Rüüchi hütt! | |
Dialekt: | rüüchä |
Deutsch: | rauchen |
mhd rouchen äs hed grüücht äs rüücht (es gibt Rauch) äs rüücht schonu! (gewaltiger Rauch steigt auf) d Muätaa rüücht (Dampf steigt auf). Trostspruch für alte Leute, die noch rauchen: as lang as amänä Oort zum Huus uusä rüücht, isch nu öppär däheimä! > raukä | |
Dialekt: | Schluuch |
Deutsch: | Schlauch |
mhd slûch Schlüüchli Flurname: Schluch, Schluchen (Bödmeren) Schluuchbüöl neu: Schulgebäude, Übersetzungshilfe, Plagerei > Schluächt | |
Dialekt: | Schottä |
Deutsch: | Schotte, gebrochene Milch beim Käsen |
mhd schotte Schottäbüüch | |
Dialekt: | schüüch |
Deutsch: | scheu |
mhd schiuh nüd schüüch ganz ä Schüüchä | |
Dialekt: | Schüüchladä |
Deutsch: | Scheuklappe |
Dialekt: | schüüchä |
Deutsch: | scheuen |
mhd schiuhen gschochä, äs Gschüüch vgl Vogelscheuche 1477 Tellenlied: si schuchent weder Wib noch Kind Gotthelf schüch, schüchen, geschochen | |
Dialekt: | Sucht |
Deutsch: | Sucht |
mhd suht Glidär- Gälb- Schwind- Wasser-,Süüchi | |
Dialekt: | süüchalt |
Deutsch: | saukalt |
-heiss, -rääss, -hert, -schtiärfeiss | |
Dialekt: | Süüchi |
Deutsch: | Seuche |
mhd siuche > Sucht, gsuchtät | |
Dialekt: | Tüütschland |
Deutsch: | Deutschland |
im Tüütschä ussä auch: im Schwaabäland 1600 Schaffhausen: der alten Tütschen Brüüch > Schwaabä | |
Dialekt: | undär |
Deutsch: | unter |
mhd under undär üüs undär üüch undär d Lüüt undär dä Bäum undär d Laui choo undär äs Auto choo undärum ä Schtei undär Dach und Fach undär umä Frankä gib is nüüd undär ä Schtund gaads nüüd undärs Bett, undärs Volch, undärs Dach | |
Dialekt: | värrüüchä |
Deutsch: | |
mhd verriechen Geschmack verlieren, verdunsten (auch Wut und Zorn) > värrochä | |
Dialekt: | värschüüchä |
Deutsch: | verscheuchen |
Dialekt: | vor |
Deutsch: | bevor |
(betont) vor d Sunnä chund vor ass öppis gid! (bevor etwas passiert) vor ass Winter wird vor d is Bett gaasch vor är schtiirbt miär sind vor üüch daa gsii si sind vor dä andärä choo vors tagät vors wintärät vors uus isch vors nachtät vors chund gu rägnä vors chömid vors gand vormä: bevor man (vor mä) vormä ggässä hed vormä is Bett gaad vormä cha ässä, muäs gchochät sii! vormär: bevor wir (vor miär) vormär ggässä hend vormär is Bett sind .. | |