| Muotathaler Dialekt | Schriftsprache | Erläuterung | Foto | Audio |
|---|---|---|---|---|
| äbnä | ausebnen | äbnid, äbnid! vo dem isch dr Namä Äbnät choo! | ||
| äbnä | eben | äbnä Bodä abnäs Land im äbnä Chrump > äbä | ||
| Äbnämatt | Ebnenmatt | Flurname Alpen | ||
| Äbnät | Ebnet | Flurname Alpen vgl. Familienname Ebneter, Ebnöther neu: Plateau | ||
| äbä | eben | mhd eben äbävoll > äbnä, Äbnät, bodänäbä, plattäbä, | ||
| äbäwändig | ebenwandig | Heudiele voll bis oben an den Wänden > äbnä, Äbnämatt, Äbnät | ||
| bhabä | befestigt | äs isch nüd bhabä = es rinnt, es lottert är isch ä bhabnä: sparsam, wortkarg, knapp bhabä bi diär zuächä: ganz nahe bhabä voll: plattvoll mhd behaben (vgl. behäbig) bhäbnär: besser dicht | ||
| bhäbnä | abdichten | (Gefässe, Leitung) | ||
| Galtänäbnät | Galtenebnet | UR Flurname vgl Galtenberg (Innsbruck ost) | ||
| ii- | ein- | Vorsilbe (> uus- aus-) Aus der Fülle von Tätigkeitswörtern mit dieser Vorsilbe (von iiäbnä einebnen bis iizoonä einzonen) hier nur ein paar Beispiele: | ||
| Matt | Matte | mhd mât Mz Mattä 1) Mähwiese (Maad): > Adel-, Chappel-, Chilch-, Chlii-, Grooss-, Huus-, Joscht-, Obär-, Riäd-, Sänn- 2) Alpweide: > Äbnä-, Eerigs-, Geiss-, Root-, Sulz- (unterscheide: Matte, grobe Decke, Bodendecke lat matta) | ||
| värgäbä | vergebens, umsonst | 1) ohne Folgen värgäbä choo värgäbnägi Müäi nüd värgäbä: nicht umsonst, nicht vergebens 2) ohne Bezahlung, gratis värgäbä übärchoo | ||
| vogtä | unter Vormundschaft stellen (im Amtsblatt bis 1900: “bevogtet”) är isch äso ä gfogtätä Büäbäl gsii Wo einä ufem äbnä Bodä Schaaf hed la etzä, hed ds Waltlerts Seebi gseid: ä so einä hättids früänär gfogtät! |
| Dialekt: | äbnä |
| Deutsch: | ausebnen |
| äbnid, äbnid! vo dem isch dr Namä Äbnät choo! | |
| Dialekt: | äbnä |
| Deutsch: | eben |
| äbnä Bodä abnäs Land im äbnä Chrump > äbä | |
| Dialekt: | Äbnämatt |
| Deutsch: | Ebnenmatt |
| Flurname Alpen | |
| Dialekt: | Äbnät |
| Deutsch: | Ebnet |
| Flurname Alpen vgl. Familienname Ebneter, Ebnöther neu: Plateau | |
| Dialekt: | äbä |
| Deutsch: | eben |
| mhd eben äbävoll > äbnä, Äbnät, bodänäbä, plattäbä, | |
| Dialekt: | äbäwändig |
| Deutsch: | ebenwandig |
| Heudiele voll bis oben an den Wänden > äbnä, Äbnämatt, Äbnät | |
| Dialekt: | bhabä |
| Deutsch: | befestigt |
| äs isch nüd bhabä = es rinnt, es lottert är isch ä bhabnä: sparsam, wortkarg, knapp bhabä bi diär zuächä: ganz nahe bhabä voll: plattvoll mhd behaben (vgl. behäbig) bhäbnär: besser dicht | |
| Dialekt: | bhäbnä |
| Deutsch: | abdichten |
| (Gefässe, Leitung) | |
| Dialekt: | Galtänäbnät |
| Deutsch: | Galtenebnet |
| UR Flurname vgl Galtenberg (Innsbruck ost) | |
| Dialekt: | ii- |
| Deutsch: | ein- |
| Vorsilbe (> uus- aus-) Aus der Fülle von Tätigkeitswörtern mit dieser Vorsilbe (von iiäbnä einebnen bis iizoonä einzonen) hier nur ein paar Beispiele: | |
| Dialekt: | Matt |
| Deutsch: | Matte |
| mhd mât Mz Mattä 1) Mähwiese (Maad): > Adel-, Chappel-, Chilch-, Chlii-, Grooss-, Huus-, Joscht-, Obär-, Riäd-, Sänn- 2) Alpweide: > Äbnä-, Eerigs-, Geiss-, Root-, Sulz- (unterscheide: Matte, grobe Decke, Bodendecke lat matta) | |
| Dialekt: | värgäbä |
| Deutsch: | vergebens, umsonst |
| 1) ohne Folgen värgäbä choo värgäbnägi Müäi nüd värgäbä: nicht umsonst, nicht vergebens 2) ohne Bezahlung, gratis värgäbä übärchoo | |
| Dialekt: | vogtä |
| Deutsch: | |
| unter Vormundschaft stellen (im Amtsblatt bis 1900: “bevogtet”) är isch äso ä gfogtätä Büäbäl gsii Wo einä ufem äbnä Bodä Schaaf hed la etzä, hed ds Waltlerts Seebi gseid: ä so einä hättids früänär gfogtät! | |